بررسی ویژگی­های جمعیت­ شناختی و گرایش و انگیزه و موانع مردم برای مشارکت در ورزش شهروندی

عنوان

 

بررسی ویژگی­های جمعیت­ شناختی، گرایش، انگیره و موانع مردم برای مشارکت در ورزش شهروندی (مطالعه موردی:شهرکرمانشاه)

 

 

استاد راهنما:

 

دکتر سیدمحمدحسین رضوی

 

استاد مشاور:

 

دکتر حسین عیدی

 

 

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

 

 

 

 

 

فهرست مطالب:

 

فصل ۱:مقدمه معرفی تحقیق

 

۱-۱ مقدمه.۲

 

۱-۲ بیان مسأله۳

 

۱-۳ ضرورت و اهمیت تحقیق۷

 

۱-۴ اهداف تحقیق.۹

 

۱-۴-۱ هدف اصلی.۹

 

۱-۴-۲ اهداف فرعی.۹

 

۱-۵)سؤال های تحقیق۱۰

 

۱-۵-۱ سؤال اصلی.۱۰

 

۱-۵-۲ سؤال های فرعی.۱۰

 

۱-۶ محدوده پژوهش.۱۰

 

۱-۶- ۱ محدوده­ مکانی۱۰

 

۱-۶-۲ محدوده­ زمانی۱۱

 

۲-۶ محدودیت­های تحقیق.۱۱

 

۱-۷  تعریف واژه ها واصطلاحات۱۱

 

۱-۷-۱ ورزش۱۱

 

۱-۷-۲ ورزش همگانی۱۱

 

۱-۷-۳ گرایش۱۱

 

فصل ۲:مبانی نظری وپیشینه تحقیق

 

۱-۲ مقدمه.۱۳

 

۲-۲ استان کرمانشاه.۱۳

 

۲-۳ ورزش.۱۳

 

۲-۴ فعالیت های ورزشی۱۳

 

۲-۵ ورزش از دیدگاه اندیشمندان۱۴

 

۱-۵-۲ ابن سینا۱۴

 

۲-۵-۲ خواجه نصیرالدین طوسی۱۴

 

۲-۵-۳ ابن خلدون.۱۴

 

۲-۵-۴ شجاع۱۵

 

۲-۵-۵ افلاطون.۱۵

 

۲-۵-۶ آندرهکرسون۱۵

 

۲-۶ دلایل اهمیت ورزش۱۶

 

۲-۷ گرایش.۱۶

 

۲-۸ عوامل مؤثربرگرایش مردم به ورزش.۱۸

 

۲-۹ ورزش همگانی۲۰

 

۲-۱۰ شاخص سنجش ورزش همگانی.۲۰

 

۲-۱۰-۱ تعداد شرکت کنندگان در ورزش همگانی.۲۰

 

۲-۱۰-۲ سطح سلامتی جامعه.۲۰

 

۲-۱۱ ورزش همگانی وطبقه بندی آن۲۱

 

۲-۱۱-۱ ورزش آموزشی.۲۱

 

۲-۱۱-۲ ورزش غیر رسمی۲۱

 

۲-۱۱-۳ ورزش درون بخشی۲۱

 

۲-۱۱-۴ ورزش برون بخشی۲۲

 

۲-۱۱-۵ ورزش باشگاهی۲۲

 

۲-۱۲ ورزش های بومی،محلی و سنتی۲۲

 

۲-۱۲-۱ ورزش بومی۲۲

 

۲-۱۲-۲ ورزش های محلی۲۳

 

۲-۱۳ ورزش های همگانی در جهان۲۳

 

۲-۱۴ سیر تکاملی ورزش های همگانی در جهان۲۴

 

۲-۱۵ ورزش همگانی در ایران۲۵

 

۲-۱۶ فدراسیون ورزش های همگانی.۲۸

 

۲-۱۷ جایگاه فدراسیون ورزش های همگانی.۲۹

 

۲-۱۸ شورای سازمان تربیت بدنی۳۰

 

۲-۱۹ اعضای شورای ورزش همگانی۳۱

 

۲-۲۰ اعضای شورای ورزش همگانی استان۳۲

 

۲-۲۱ اعضای شورای ورزش همگانی شهرستان۳۳

 

۲-۲۲ تشکیلات وساختار فدراسیون ورزش همگانی.۳۳

 

۲-۲۳ شرح وظایف فدراسیون ورزش همگانی.۳۴

 

۲-۲۴ فعالیت های ورزشی برای مقاطع سنی مختلف.۳۶

 

۲-۲۵ انجمن ها وکمیته های فدراسیون ورزش همگانی.۳۶

 

۲-۲۶ شرح وظایف انجمن های ورزشی.۳۶

 

۲-۲۷ انجمن ورزش های بومی و محلی و روستایی وعشایری فدراسیون ورزش همگانی۳۷

 

۲-۲۸ انجمن ورزش آمادگی جسمانی قدراسیون ورزش های همگانی.۳۸

 

۲-۲۹ انجمن ورزش های طبیعی فدراسیون ورزش همگانی۳۹

 

۲-۳۰ انجمن ورزش صبحگاهی فدراسیون ورزش همگانی.۳۹

 

۲-۳۱ انجمن ورزشی بازیها و تفریحات فدراسیون ورزش همگانی.۴۰

 

۲-۳۲ انجمن ورزش بزرگسالان فدراسیون ورزش همگانی.۴۰

 

۲-۳۳ انجمن اسکیت فدراسیون ورزش همگانی.۴۱

 

۲-۳۴ انجمن ورزشی کبدی فدراسیون ورزش همگانی.۴۲

 

۲-۳۵ انجمن ورزشی یوگا فدراسیون ورزش همگانی۴۲

 

۲-۳۶ انجمن ورزشی کارمندان دولت فدراسیون ورزش همگانی.۴۳

 

۲-۳۷ انجمن ورزشی بیماران پیوند اعضا فدراسیون ورزش همگانی.۴۳

 

۲-۳۸ اهداف ورزش های همگانی۴۴

 

۲-۳۹ دستاوردهای ورزش و فعالیت بدنی.۴۶

 

۲-۴۰ مروری بر تحقیقات داخلی.۵۱

 

۲-۴۱ تحقیقات خارجی.۵۵

 

فصل ۳:روش شناسی تحقیق

 

۱-۳ مقدمه۵۹

 

۲-۳ روش تحقیق.۵۹

 

۳-۳ جامعه آماری۶۰

 

۳-۴ نمونه آماری۶۰

 

۳-۵ روش های جمع آماری داده ها واطلاعات.۶۰

 

۳-۵-۱ مطالعات کتابخانه ای.۶۰

 

۳-۵- ۲ پرسشنامه۶۱

 

۳-۶ پایایی وروایی.۶۱

 

۳-۶-۱ بررسی پایایی ابزار تحقیق.۶۱

 

۳-۶-۲ روایی پرسشنامه.۶۲

 

۳-۷ روش های آماری مورداستفاده۶۲

 

۳-۷-۱ تجزیه وتحلیل عامل تأییدی.۶۳

 

۳-۷- ۲آ زمون تی نمونه مستقل ANOV

 

۳ -۷-۳ جمع بندی۶۳

 

فصل ۴:یافته های تحقیق

 

۴-۱ مقدمه۶۵

 

۴-۲ توصیف داده های جمعیت شناختی۶۵

 

۴-۳ بررسی پایایی ابزار تحقیق.۷۷

 

۴-۴ تحلیل عاملی تأییدی.۷۸

 

۴-۵ بررسی نرمال بودن فرضیه ­ها۸۱

 

۴-۶ بررسی فرضیات تحقیق.۸۰

 

۴-۲۱ جدول آماری جنسیت.۸۱

 

۴-۲۲ آزمون نمونه های مستقل جنسیت۸۱

 

۴-۲۳  آزمون ANOVA سن۸۴

 

۴-۲۴  آزمون فراوانی سن۸۴

 

۴-۲۵ جدول فراوانی وضعیت تأهل.۸۶

 

۴-۲۶  نمونه های مستقل وضعیت تأهل۸۶

 

۴-۲۷  آزمون ANOVAتحصیلات.۸۷

 

۴-۲۸ آزمون فراوانی تحصیلات.۸۷

 

۴-۲۹  آزمون ANOVAدرآمد۸۸

 

۴-۳۰  آزمون فراوانی درآمد.۸۹

 

۴-۳۱  آزمون ANOVAهزینه کل.۹۰

 

۴-۳۲  آزمون فراوانی  هزینه۹۰

 

۴-۳۳  آزمون ANOVAهزینه ورزش۹۱

 

۴-۳۴  آزمون فراوانی هزینه ورزش.۹۱

 

فصل ۵:بحث و نتیجه گیری

 

۵-۱ مقدمه.۹۵

 

۵-۲ نتایج مربوط به فرضیات تحقیق۹۵

 

۵-۳ بحث.۹۶

 

۵-۴ پیشنهادات وراهکارها برای حضور بیشتر در ورزش همگانی.۹۷

 

۵-۵ پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی۹۸

 

منابع و مأخذ.۹۹

 

چکیده:

 

این تحقیق باهدف بررسی ویژگی­های جمعیت­شناختی،گرایش، انگیزه­ها وموانع شرکت مردم شهرکرمانشاه به ورزش شهروندی و بررسی رشته­های ورزشی موردعلاقه آنها انجام شد. به این منظور روش تحقیق توصیفی-پیمایشی استفاده شد و اطلاعات موردنیاز از طریق پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری گردید که روائی آن توسط چند تن از اساتید صاحب نظر و پایائی آن از روش آلفای کرونباخ (آلفا= ./۹۵) تائید گردید. جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه شهروندان شهر کرمانشاه می باشند. در پژوهش حاضر از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای چندمرحله­ای استفاده شده است که شهر کرمانشاه را به ۶ منطقه تقسیم نموده­ایم و سپس در هر منطقه ۷۵ و در مجموع ۴۵۰ پرسشنامه دربین افراد۱۶ تا۶۰سال توزیع نمودیم و در در پایان از داده های ۴۲۰ پرسشنامه برای تجزیه و تحلیل استفاده گردید. پرسشنامه مشتمل بر۵۲ سؤال رتبه بندی شده درزمینه بررسی ویژگی­های جمعیت­شناختی و گرایش مردم به ورزش وموانع شرکت آنان در ورزش و انگیزه­های انان برای شرکت در ورزش شهروندی و همگانی می­باشد. در تحقیق حاضر با بهره گرفتن از دو نرم افزار SPSS و LISREL از دو نوع آمار توصیفی و استنباطی برای تحلیل داده­ ها استفاده شده است. در سطح توصیفی با بهره گرفتن از مشخصه­های آماری نظیر  فراوانی، درصد، به رسم نمودارها و تجزیه و تحلیل اطلاعات پرداخته شد و در سطح استنباطی، از آلفای کرونباخ برای بررسی پایایی پرسشنامه، از روش مدل معادلات ساختاری برای رد یا تأیید فرضیات تحقیق، و برای بررسی میزان تبیین متغیرها توسط هر یک از سوالات مرتبط در پرسشنامه از تجزیه و تحلیل عاملی تاییدی استفاده شده است. نتایج نشان داد که جنسیت افراد وسن آنها ووضعیت تأهل ومقطع تحصیلی  ومیزان سواد ودرآمدخانوار وهزینه­های خانواده وهزینه­های ماهیانه ورزش با میزان مشارکت آنها درفعالیت­های ورزشی تفاوت معنادار وجود دارد و مهمترین انگیزه مردم از ورزش کردن حفظ سلامتی می باشد و حدود ۲۵ درصد مشغله زیاد و نداشتن وقت کافی را مانع اصلی در انجام و ادامه ورزش به صورت مستمر می­دانستند و ۸۴ نفر نیز وجود هزینه بالای روزمرگی و مشکلات عمده مالی و ۶۲ نفر نیز در دسترس نبودن و کمبود برخی لوازم و وسایل ورزشی را به عنوان موانع اساسی و عمده برای انجام فعالیت های ورزشی می­دانستند. ورزش فوتبال نیز بنا به دلایلی همچون پوشش کامل رسانه ها و هیجان بالای آن پرطرفدارترین ورزش و و سپس پیاده روی، بدنسازی و کوهنوردی و ورزش صبحگاهی در رتبه­ های بعدی بوده­ اند.

 

 

فصل اول: مقدمه و معرفی تحقیق

 

۱-۱- مقدمه

 

به طور کلی ورزش در تمام دوران زندگی از اهمیت زیادی برخوردار بوده است و موجب می شود، افراد مکان مناسبی برای گذراندن اوقات فراغت خود داشته و در تامین سلامت جسمی و روانی آنان تاثیر بسیار زیادی دارد (معدن کن,۶۹). بیش از ۲۰۰۰ سال قبل بقراط، پزشک یونانی در مورد نیاز انسان به فعالیت‌های حرکتی مستمر، اعلام داشت که فعالیت‌های بدنی برای سلامتی ضروری است و ارگان‌های بدن انسان در صورت داشتن تمرینات بدنی معتدل و مستمر، سلامتی خود را حفظ نموده، قوی شده، سرعت عمرشان کاهش پیدا کرده و عمرشان طولانی می‌گردد و چنانچه فعالیت حرکتی از زندگی روزمرهشان دور شود، دستگاه‌های بدن او تنبل و آماده پذیرش بیماری‌های گوناگون گردیده و سرعت رشد آنها کاهش و سرعت عمرشان افزایش یافته و پیری در انسان تسریع می‌شود (قره، ۱۳۸۳). نوع زندگی در قرن حاضرماشینی است پیشرفت های تکنولوژیکی امروزی در عین حال که رفاه و آسایش را برای بشر به ارمغان آورده است اما با کاهش حرکت و فعالیتهای بدنی، شیوه های نوینی را بر زندگی انسان ها حاکم کرده و آثار زیانبار ناشی از فقر وکاهش حرکت، زمینه ساز بروز بسیاری از مشکلات و ناراحتی­های جسمانی و روانی گردیده است. بدون تردید امروزه ورزش و تربیت بدنی به پدیده جهانی تبدیل شده است و در سال­های آغازین قرن بیستم به عنوان یک هنر و البته در راستای ایجاد جامعه سالم مورد توجه بوده است (دبورا، وست، چارلز و بوچر،۱۳۷۵). امروزه تربیت بدنی و ورزش به عنوان یک ضرورت انکار ناپذیر و یک نیاز اساسی زیربنایی برای تمام کشورها و جوامع محسوب می­شود و به طور چشمگیر و فزاینده مورد توجه همگان قرار گرفته است.از آثار مثبت این پدیده می­توان به تأمین سلامت و بهداشت جسمانی و روانی، کاهش هزینه­ های درمانی و افزایش میزان تولید و بهره وری شهروندان اشاره کرد. مقوله ورزش و تربیت بدنی می ­تواند به عنوان یک وسیله تفریح و گذران اوقات فراغت و ابزار مؤثر برای جلوگیری از انواع انحرافات اجتماعی به ویژه اعتیاد به سیگار و مواد مخدر باشد.علاوه بر این در دنیای معاصر که عصر هجوم ماهواره ها لقب گرفته است، پدیده ورزش می ­تواند به عنوان ابزاری سالم و نسبتأ ارزان برای مقابله با انواع تهاجمات فرهنگی به کار گرفته شود(به نقل ازحمایت طلب۱۳۸۸). اختصاص دادن مدت کوتاهی از زندگی روزانه به فعالیتهای ورزشی و به ویژه در چارچوب ورزش همگانی، علاوه بر تاثیر آن در تأمین سلامت و نشاط فردی و ارتقای سلامت اجتماعی در پیشگیری از اشاعه برخی از آسیب های اجتماعی نیز مؤثر خواهد بود. از این رو توسعه ورزش همگانی و به صورت راهبردی برای ارتقای فرهنگ شهروندی و تقویت سرمایه اجتماعی و مشارکت مردم در امور زندگی شهری به شمار می­آید (ایازی، ۱۳۸۹). ورزش، این پدیده سازمان یافته اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ طی این دوران، ابعاد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی به خود گرفته و از جنبه­های گوناگونی قابل بررسی است.یکی از مهمترین جنبه­های آن، همگانی بودن آن یا به تعبیری ورزش همگانی است. ورزش همگانی با هدف افزایش مشارکت تمام گروه­های اجتماعی و فراهم کردن تکثرگرایی ورزشی، تقویت ورزش قهرمانی ، ورزش رقابتی، تفریحات سالم و ورزش تفریحی پایه­گذاری شد. امروزه ورزش به ویژه ورزش همگانی از آنجا که موجب افزایش امید به زندگی از طریق ارتقای سلامت افراد جامعه می­شود، یکی از زیرشاخص­های توسعه انسانی در جوامع قلمداد می­گردد.همچنین به واسطه افزایش سلامت و نشاط در جامعه سبب کاهش هزینه­ های درمانی و بهداشتی می­شود و بهره وری نیروی کار جامعه را بالا می­برد و از این راه به توسعه همه جانبه آن جامعه کمک می­ کند. ورزش همگانی باوجودسادگی حرکات درزمینه سلامت شهروندان می تواندنقش مهمی را برعهده بگیرد. ازطرف دیگراین نوع ورزش رایگان است و نیازبه سرمایه آنچنانی شهروندان ندارد. به همین علت بررسی گرایش شهروندان مهم است تا برنامه ریزی صحیح دراین زمینه انجام شود (معین الدینی ۱۳۹۱). تربیت بدنی و علوم ورزشی یکی از حوزه­های معارف بشری است (جوادی پور وسمیع نیا،۱۳۹۲)  و ورزش همگانی یکی از شاخه­های آن محسوب می­شود که در تأمین سلامت و بهداشت تن و روان انسان­ها از جایگاه ویژه ای برخوردار است (رضوی، ۱۳۸۱)  اکثر روان شناسان معتقدند که تنها یک علت یا انگیزه سبب بروز رفتار نیست، بلکه عوامل مختلفی باعث گرایش یا عدم گرایش افراد به امر ورزش می شوند (شفیعی، ۱۳۷۳).از طرفی گرایش افراد به هر موضوعی چند بعدی است بنابراین گرایش به موضوعات باید از از زوایای مختلف ارزیابی شودتا بتوان با تقسیم نمره مرکب به نمرات کوچکتر سهم هر بعد یا هربخش از گرایش را اندازه گیری و اعتبار آن را محاسبه کرد. شناخت خصوصیات و موقعیت افراد و آگاهی ازگرایش­های افراد به فعالیت­های حرکتی و ورزشی نقش مهمی درتصمیم گیری های تربیتی وآموزشی و بهداشتی داردو می تواند دست اندرکاران ومتولیان ورزش رادرفراهم کردن امکانات متناسب باتمایلات وتوانایی­ها ونیازهای جسمی و روانی افراد به منظورایجاد زمینه ­های لازم برای توسعه وگسترش فعالیت­های حرکتی و ورزشی وبرنامه ریزی واقع بینانه واصولی کمک کند.

 

۲-۱- بیان مسئله

 

 نوع زندگی در قرن حاضرماشینی است.پیشرفت تکنولوژی وتأثیر آن در پهنه زندگی انسان­ها، بشر را بافقرحرکتی روبه                                                                        رو ساخته است (معتمدین، ۱۳۸۳). ازآنجایی که حرکت، زندگی و پویایی بشر است و عدم حرکت یا همان فقر حرکتی در هر       سنی با عوارض جانبی چون چاقی، ضعف عضلات، بیماری­های دستگاه گردش خون، تنفس و اختلالات روانی همراه است، بنابراین می­توان گفت حرکت جزء جدانشدنی زندگی انسان­هاست (معتمدین وهمکاران،۱۳۸۸). کاهش تحرک و فعالیت بدنی در زندگی روزمره که به واسطه توسعه و گسترش امکانات و وسایل رفاهی و شیوه ­های نوین زندگی به وجود می­آید ضرورت پرداختن به ورزش و تربیت بدنی را بیش از پیش ایجاب می­ کند و انجام مستمر و منظم حرکات بدنی در این راستا، امری لازم و حیاتی به نظر می رسد (کاشف، ۱۳۷۹). عمده ترین وسیله ی تربیت همگانی درجامعه معاصر درکشورهای پیشرفته ورزش است (شعبانی وهمکاران،۱۳۹۰). امروزه تربیت بدنی و ورزش به عنوان یک ضرورت انکار ناپذیر و یک نیاز اساسی زیربنایی برای تمام کشورها و جوامع محسوب می شود و به طور چشمگیر و فزاینده مورد توجه همگان قرار گرفته است.از آثار مثبت این پدیده می­توان به تأمین سلامت و بهداشت جسمانی و روانی، کاهش هزینه­ های درمانی و افزایش میزان تولید و بهره وری شهروندان اشاره کرد. مقوله ورزش و تربیت بدنی می ­تواند به عنوان یک وسیله تفریح و گذران اوقات فراغت و ابزار مؤثر برای جلوگیری از انواع انحرافات اجتماعی به ویژه اعتیاد به سیگار و مواد مخدر باشد. علاوه بر این در دنیای معاصر که عصر هجوم ماهواره­ها لقب گرفته است، پدیده ورزش می ­تواند به عنوان ابزاری سالم و نسبتا ارزان برای مقابله با انواع تهاجمات فرهنگی به کار گرفته شود(حمایت طلب،۱۳۸۸).اساساً توسعه ورزش در ارتباط با افزایش مشارکت و ترویج فرصت‌ها و مزایای حضور در فعالیت‌های ورزشی است. مشارکت در ورزش و فعالیت‌های بدنی دامنه گسترده‌ای از مفاهیم از قبیل حضور کودکان در بازی، مشارکت دادن زنان در ورزش، حضور جوانان در ورزش‌هایی که قانونمند بوده، و نهایتاً توسعه ورزش همگانی، حرفه‌ای و قهرمانی را به هم مرتبط می‌کند (کالیوپی، شیلبوری و کریستین، ۲۰۰۸).با وجود این همه اسناد و مدارک در خصوص ارزش و جایگاه ورزش و تربیت بدنی در توسعه سلامتی و تندرستی متأسفانه در کشور ما هنوز اهمیت و ضرورت ورزش در بین اقشار مختلف جامعه شناخته شده نیست و آن طور که باید و شاید به ارزش و جایگاه ورزش در سلامتی و تندرستی افراد جامعه پرداخته نشده است.عدم تحرک جسمانی یعنی محروم شدن از سلامتی و بهداشت جسمانی، روحی، روانی، شادابی و کارایی که یقینأ صدمات جبران ناپذیری بر کل اجتماع به دنبال خواهد داشت(حمایت طلب،۱۳۸۸). بر اساس نظر متخصصان امور اجتماعی و جامعه شناسان، علل عدم رشد، توسعه و ترویج هر مقوله در یک جامعه را می­توان از ابعاد فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، آموزشی و.بررسی کرد. ورزش به عنوان یکی از فعالیت­های فراغتی از نوع فعال، نقش تعیین کننده ای در حفظ سلامت جسمی وروحی انسان­ها دارد. داشتن زندگی سالم مستلزم تحرک و فعالیت­های ورزشی است.این موضوع بارها در پژوهش­های مختلف بیان شده است. آگاهی افراد از تاثیرات مطلوب فعالیت­های ورزشی بر دستگاه­های مختلف بدن، موجب شده تا گرایش به این امر روز به روز افزایش یابد (صفانیا،۱۳۸۰). تاکید مردم ازفعالیت­های رقابتی به سمت ورزش­های آزاد تغییر کرده است، این رویکرد در کشورهای دیگر نیز دیده می شود (غفوری و همکاران،۱۳۸۳). تحقیقات انجام شده در قاره اروپانشان می­دهد که رویکرد اصلی انها گسترش ورزش همگانی است (مظفری وهمکار،۱۳۸۴) نتایج رساله دکتری غفوری نیزبه افزایش سرمایه گذاری در ورزش همگانی ایران تاکید دارد (غفوری، ۱۳۸۲) چون این مسئله بر سلامت افراد بیشتری از جامعه تاثیر می­گذارد و سرمایه گذاری دولت، موجب بهبود چند برابری سلامت و بهداشت در جامعه می­شود (غفوری و همکاران، ۱۳۸۲). اختصاص دادن مدت کوتاهی از زندگی روزانه به فعالیت­های ورزشی و به ویژه در چارچوب ورزش همگانی، علاوه بر تاثیر آن در تأمین سلامت و نشاط فردی و ارتقای سلامت اجتماعی در پیشگیری از اشاعه برخی از آسیب­های اجتماعی نیز مؤثر خواهد بود. از این رو توسعه ورزش همگانی به صورت راهبردی برای ارتقای فرهنگ شهروندی و تقویت سرمایه اجتماعی و مشارکت مردم در امور زندگی شهری به شمار می­آید (ایازی، ۱۳۸۹).

 

ورزش، این پدیده سازمان یافته اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ طی این دوران، ابعاد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی به خود گرفته و از جنبه­های گوناگونی قابل بررسی است. یکی از مهمترین جنبه­های آن، همگانی بودن آن یا به تعبیری ورزش همگانی است. ورزش همگانی با هدف افزایش مشارکت تمام گروه­های اجتماعی و فراهم کردن تکثرگرایی ورزشی، تقویت ورزش قهرمانی ، ورزش رقابتی، تفریحات سالم و ورزش تفریحی پایه گذاری شد. امروزه ورزش به ویژه ورزش همگانی از آنجا که موجب افزایش امید به زندگی از طریق ارتقای سلامت افراد جامعه می­شود، یکی از زیرشاخص­های توسعه انسانی در جوامع قلمداد می­گردد. همچنین به واسطه افزایش سلامت و نشاط در جامعه سبب کاهش هزینه­ های درمانی و بهداشتی می شود و بهره وری نیروی کار جامعه را بالا می­برد و از این راه به توسعه همه جانبه آن جامعه کمک می­ کند. ورزش همگانی باوجودسادگی حرکات درزمینه سلامت شهروندان می ­تواند نقش مهمی را برعهده بگیرد.ازطرف دیگراین نوع ورزش رایگان است و نیازبه سرمایه آنچنانی شهروندان ندارد. به همین علت بررسی گرایش شهروندان مهم است تابرنامه ریزی صحیح دراین زمینه انجام شود (معین الدینی ۱۳۹۱). گذشته از این، ورزش همگانی در یک جامعه کارکردهای مطلوبی چون افزایش همدلی، تقویت همبستگی و مشارکت اجتماعی و تحکیم روابط و پیوندهای اجتماعی، کمک به فرآیند جامعه­ پذیری افراد نیز دارد. یکی از جنبه­های مهم و کارکردی ورزش همگانی، پیرامون ورزش قهرمانی است(مول و همکاران ۱۹۹۲). در تحقیقی به اثر ورزش همگانی بر ورزش قهرمانی پرداختند. آنها در مدل معروف اوقات فراغت خود، ورزش همگانی را پایه توسعه ورزش قهرمانی و حرفه­ای دانسته ­اند. در پژوهش دیگری آزمودنی­ها بر نقش ورزش همگانی و توسعه آن در پیشرفت ورزش قهرمانی تأکید کرده و آن را پشتوانه ورزش حرفه ای و قهرمانی قلمداد کردند (رانسون,۲۰۰۲).

پایان نامه : اثر ۸ هفته تمرینات ادراکی- حرکتی بر بهبود برخی قابلیت های حرکتی و شناختی کودکان مبتلا به اختلالات …

عنوان پایان نامه

 

اثر ۸ هفته تمرینات ادراکی- حرکتی بر بهبود برخی قابلیت های حرکتی و شناختی کودکان مبتلا به اختلالات هماهنگی رشدی

 

 

 

استاد راهنما:

 

علی حیرانی

 

 

 

استاد مشاور:

 

کامران یزدانبخش

 

 

 

 

 

آبان ماه ۹۳

 

 

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

 

 

 

 

 

چکیده:

 

اختلال هماهنگی رشدی معمولا با اختلالات حرکتی و شناختی نظیر تعادل، هماهنگی حرکتی، مشکلاتی در زمان واکنش و پیش ­بینی و حافظه در کودکان مبتلا همراه است. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر ۸ هفته برنامه تمرینی ادراکی- حرکتی بر قابلیت های حرکتی و شناختی کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی می­باشد. تعداد ۲۰ آزمودنی کودک در دامنه سنی ۸-۱۲سال از بین کودکان اختلال هماهنگی رشدی مدارس استثنایی شهرستان کرمانشاه حضور داشتند به صورت نمونه در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. پروتکل تمرینی شامل ۸ هفته تمرینات ادراکی- حرکتی بود، که طی سه جلسه در هفته و ۵۰ دقیقه تمرینات انجام می­گردید. متغیرهای حرکتی (نظیر تعادل ایستا، تعادل پویا، هماهنگی دو دستی، هماهنگی چشم و دست) و شناختی (نظیر زمان واکنش ساده و انتخابی، زمان پیش بینی، حافظه فعال) قبل و بعد از تمرینات توسط ابزار معتبر (تست تعادل ایستای لک لک، تست تعادل پویای Y، دستگاه هماهنگی دو دستی و دستگاه هماهنگی چشم و دست، دستگاه سنجش زمان واکنش ساده و انتخابی، دستگاه زمان پیش بینی، نرم افزار حافظه فعال)، اندازه گیری شد. پس از اطمینان از توزیع طبیعی داده ها با بهره گرفتن از آزمون کولمو گرف- اسمیرنوف، از آزمون های t همبسته و مستقل برای مقایسه نتایج درون و بین گروهی استفاده شد. پیشرفت معنی داری در همه متغیرهای اندازه ­گیری شده از پیش­آزمون تا پس‌آزمون در گروه آزمایش وجود داشت (p<0/05). همچنین یافته ها نشان داد گروه تجربی نسبت به گروه کنترل در متغیرهای اندازه گیری شده به طور معنی داری بهتر بودند (p<0/05). بنابراین الگوی نتایج تحقیق پیشنهاد می­ کند که انجام تمرینات ادراکی- حرکتی موجب بهبود عملکرد حرکتی و شناختی کودکان دارای اختلال هماهنگی رشدی می­شود.

 

 

کلیدواژه­ها: تمرینات ادراکی- حرکتی، اختلال هماهنگی رشدی، قابلیت­های حرکتی و شناختی

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                                                صفحه

 

 

 

فصل اول: طرح پژوهش

 

مقدمه و بیان مسئله. ۲

 

اهمیت و ضرورت ۶

 

اهداف پایان نامه ۷

 

هدف کلی. ۷

 

اهدف اختصاصی. ۸

 

پیش­فرض­های پژوهش. ۸

 

فرضیه ­ها. ۹

 

محدودیت های پژوهش. ۹

 

قلمرو پژوهش ۹

 

محدودیت های غیر قابل کنترل ۱۰

 

تعاریف مفهومی و عملیاتی پژوهش. ۱۰

 

اختلال هماهنگی رشدی ۱۰

 

تمرینات ادراکی- حرکتی . ۱۰

 

پیش بینی . ۱۱

 

تعادل ایستا ۱۱

 

تعادل پویا ۱۱

 

حافظه فعال ۱۲

 

زمان واکنش. ۱۲

 

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق

 

مقدمه ۱۵

 

اختلال رشدی ویژه ۱۵

 

اختلال هماهنگی رشدی ۱۶

 

DCD چیست؟. ۱۶

 

نام های دیگر ۱۷

 

چگونه DCD یک کودک را تحت تاثیر قرار می دهد؟. ۱۷

 

مشکلات حرکتی ۱۷

 

نارسایی حرکتی- برنامه ریزی حرکتی درشت. ۱۷

 

مشکلات در ضمینه مهارت­های حرکتی ضعیف ۱۷

 

ادراک بصری؛ مشکلات حرکت بصری . ۱۸

 

ادراک ۱۸

 

عدم یکپارچگی حسی ۱۹

 

ضعف آگاهی و هشیاری بدنی. ۱۹

 

تنش کم عضلانی ۱۹

 

وضعیت قرارگیری بدن ۱۹

 

سازماندهی .۲۰

 

یادگیری وظایف جدید یا دشوار ۲۱

 

مشکلات رفتاری ۲۱

 

ضعف توجه . ۲۲

 

ضعف تمرکز . ۲۲

 

ضعف اعتماد به نفس و نا امیدی ۲۳

 

تغییرپذیری ۲۳

 

مشکلات اجتماعی . ۲۳

 

در خانه . ۲۳

 

مشکلات مراقبت از خود . ۲۳

 

غذا خوردن ۲۴

 

لباس پوشیدن . ۲۴

 

در مدرسه . ۲۴

 

مشکلات خاص در یادگیری . ۲۴

 

زبان . ۲۵

 

نوشتن . ۲۵

 

خواندن ۲۵

 

علل خام حرکتی چیست؟ . ۲۶

 

عوامل مربوط به مادر ۲۷

 

عوامل مربوط به زایمان ۲۷

 

عوامل روانی اجتماعی رشد ۲۸

 

داشتن انتظارات نامعقول از کودک . ۲۸

 

بد رفتاری با کودک ۲۹

 

بد کارکردی های مغزی . ۲۹

 

فرضیه مخچه ۳۰

 

فرضیه هسته های قاعده­ای . ۳۱

 

فرضیه آهیانه . ۳۳

 

مناطق دیگر . ۳۴

 

اختلالات عصبی حرکتی ۳۵

 

اختلالات تشنجی ۳۵

 

اختلالات تکانشی ۳۵

 

پیشنهادات و فعالیت­هایی برای مهارت­های حرکتی در حال توسعه ۳۵

 

فاکتورهای اندازه گیری شده ۳۷

 

تعادل. ۳۷

 

اهمیت تعادل در وضعیت بدنی ۳۸

 

تعادل ایستا. ۳۸

 

تعادل پویا ۳۹

 

تئوری­های تعادل ۳۹

 

تئوری رفلکس سلسله مراتبی ۳۹

 

تئوری سیستم­ها. ۳۹

 

سیستم­های درگیر در کنترل تعادل ۴۰

 

مکانیزم­های حرکتی در کنترل تعادل ۴۰

 

 

تون پاسچرال . ۴۰

 

تون عضلانی. ۴۱

 

سیستم­های عصبی درگیر در تعادل ۴۲

 

سیستم وابران محیطی ۴۲

 

مکانیزم­های حسی در کنترل تعادل. ۴۲

 

سیستم بینایی ۴۲

 

سیستم حسی- پیکری. ۴۳

 

سیستم دهلیزی ۴۳

 

سیستم عصبی کنترل کننده تعادل. ۴۴

 

هماهنگی . ۴۵

 

هماهنگی دو دستی ۵۰

 

هماهنگی چشم و دست . ۵۳

 

زمان واکنش ۵۵

 

پیش بینی ۵۷

 

حافظه ۵۹

 

حافظه فعال و حافظه کوتاه مدت ۶۰

 

ادراک و حرکت . ۶۳

 

تمرینات ادراکی- حرکتی ۶۳

 

اختلال در برنامه حرکتی . ۶۳

 

فرایند ادراکی- حرکتی ۶۵

 

حرکات ادراکی- حرکتی ۶۷

 

حرکات مرتبط با مفهوم ادراکی- حرکتی ۶۸

 

تعادل ۶۸

 

آگاهی فضایی. ۶۹

 

آگاهی زمانی ۷۰

 

آگاهی بدنی و جهت یابی . ۷۲

 

نظریه­ های ادراکی- حرکتی . ۷۲

 

نظریه ادراکی – حرکتی کپارت . ۷۳

 

تحقی یرامون اثر بخشی برنامه ­های ادراکی- حرکتی . ۷۳

 

تاریخچه و انواع آزمون­های حرکتی . ۷۴

 

پیشینه پژوهش ۷۶

 

پژوهش های داخل کشور ۷۶

 

پژوهش های خارج کشور ۷۹

 

نتیجه گیری ۸۷

 

 

 

فصل سوم : روش شناسی پژوهش

 

مقدمه. ۹۱

 

طرح پژوهش ۹۱

 

جامعه و نمونه آماری . ۹۲

 

مهیارهای ورود به تحقیق. ۹۲

 

ملاک های خروج شرکت کنندگان ۹۲

 

متغیرهای پژوهش. ۹۲

 

متغیر مستقل: . ۹۳

 

متغیر وابسته: ۹۳

 

ابزار پژوهش ۹۳

 

روش اجرای آزمون هماهنگی دو دستی ۹۴

 

روش اجرای آزمون هماهنگی چشم و دست . ۹۵

 

روش اجرای آزمون زمان واکنش . ۹۶

 

روش اجرای آزمون زمان پیش بینی . ۹۷

 

نحوه اجرای آزمون تعادل ایستا ۹۷

 

نحوه اجرای آزمون حافظه کاری وکسلر . ۹۸

 

سیاهه اختلال هماهنگی رشدی ۹۸

 

نحوه اجرای آزمون تعادل پویا . ۹۹

 

فرایند انجام پژوهش ۱۰۰

 

پروتکل تمرینی ۱۰۱

 

ملاحظات اخلاقی . ۱۰۲

 

ابزار تجزیه و تحلیل. ۱۰۲

 

 

 

فصل چهارم : یافته های پژوهش

 

مقدمه. ۱۰۶

 

اطلاعات توصیفی مربوط به مشخصات فردی آزمودنی­ها ۱۰۶

 

توزیع داده‌ها. ۱۰۷

 

روش دلتا ۱۰۸

 

آزمون نرمال بودن داده­ ها ۱۱۰

 

آزمون فرضیه‌ها. ۱۱۱

 

فرضیه اول. ۱۱۱

 

فرضیه دوم ۱۱۳

 

فرضیه سوم. ۱۱۴

 

فرضیه چهارم ۱۱۶

 

فرضیه پنجم ۱۱۷

 

فرضیه ششم. ۱۱۹

 

فرضیه هفتم ۱۲۰

 

جمع بندی. ۱۲۲

 

 

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

 

مقدمه ۱۲۵

 

خلاصه پژوهش ۱۲۵

 

بحث ۱۲۷

 

قابلیت­های حرکتی. ۱۲۷

 

قابلیت­های شناختی. ۱۳۱

 

نتیجه گیری ۱۳۳

 

پیشنهادات. ۱۳۵

 

پیشنهادات کاربردی . ۱۳۵

 

پیشنهادات پژوهشی ۱۳۵

 

پیوست۱۳۶

 

منابع                                                     ۱۳۶

 

فهرست نمودار

 

عنوان                                                                                                                                          صفحه

 

                                                 

 

نمودار ۴-۱- مقایسه پیش آزمون و پس آزمون تعادل ایستا دو گروه تجربی و کنترل. ۱۱۲

 

نمودار ۴-۲- مقایسه پیش آزمون و پس آزمون تعادل پویای کلی دو گروه تجربی و کنترل ۱۱۴

 

نمودار ۴-۳- مقایسه پیش آزمون و پس آزمون هماهنگی دو دستی دو گروه تجربی و کنترل ۱۱۵

 

نمودار ۴-۴- مقایسه پیش آزمون و پس آزمون هماهنگی چشم و دست دو گروه تجربی و کنترل . ۱۱۷

 

نمودار ۴-۵- مقایسه پیش آزمون و پس آزمون زمان واکنش انتخابی دو گروه تجربی و کنترل(ثانیه) ۱۱۸

 

نمودار ۴-۶- مقایسه پیش آزمون و پس آزمون زمان واکنش ساده دو گروه تجربی و کنترل(ثانیه) ۱۱۸

 

نمودار ۴-۷ – مقایسه پیش آزمون و پس آزمون زمان پیش بینی دو گروه تجربی و کنترل (ثانیه) . ۱۲۰

 

نمودار ۴-۸ – مقایسه پیش آزمون و پس آزمون حافظه کلی دو گروه تجربی و کنترل. ۱۲۱

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                                                    صفحه

 

 

 

جدول ۴-۱- اطلاعات توصیفی مربوط به آزمودنی‌ها. ۱۰۶

 

جدول ۴-۲- جدول نتایج پیش آزمون و پس آزمون در دو گروه تجربی و کنترل در قابلیت­های شناختی . ۱۰۷

 

جدول ۴-۳- جدول نتایج پیش آزمون و پس آزمون در دو گروه تجربی و کنترل در قابلیت­های حرکتی ۱۰۸

 

جدول ۴-۴- دلتای پیش آزمون و پس آزمون در دو گروه تجربی و کنترل در قابلیت­های شناختی ۱۰۹

 

جدول ۴-۵- دلتای پیش آزمون و پس آزمون در دو گروه تجربی و کنترل در قابلیت­های حرکتی ۱۰۹

 

جدول ۴-۶- آزمون کلوموگروف- اسمیرنوف در رابطه با دلتای بین پیش آزمون و پس آزمون در قابلیت­های شناختی         ۱۱۰

 

جدول ۴-۷- آزمون کلوموگروف- اسمیرنوف در رابطه با دلتای بین پیش آزمون و پس آزمون در قابلیت­های حرکتی          ۱۱۱

 

جدول ۴-۸- جدول نتایج t همبسته بین دو گروه تجربی و کنترل در تعادل ایستا ۱۱۲

 

جدول ۴-۹- نتایج آزمون t مستقل بین میزان تغییرات (دلتا) بین دو گروه آزمایش و کنترل در تعادل ایستا ۱۱۲

 

جدول ۴-۱۰- جدول نتایج t همبسته بین دو گروه تجربی و کنترل در تعادل پویا کلی. ۱۱۳

 

جدول ۴-۱۱- نتایج آزمون t مستقل بین میزان تغییرات (دلتا) بین دو گروه آزمایش و کنترل در تعادل پویای کلی.         ۱۱۴

 

جدول ۴-۱۲- جدول نتایج t همبسته بین دو گروه تجربی و کنترل در هماهنگی دو دستی. ۱۱۵

 

جدول ۴-۱۳- نتایج آزمون t مستقل بین میزان تغییرات (دلتا) بین دو گروه آزمایش و کنترل در هماهنگی دو دستی      ۱۱۵

 

جدول ۴-۱۴- جدول نتایج t همبسته بین دو گروه تجربی و کنترل در هماهنگی چشم و دست ۱۱۶

 

جدول ۴-۱۵- نتایج آزمون t مستقل بین میزان تغییرات (دلتا) بین دو گروه آزمایش و کنترل در هماهنگی چشم و دست ۱۱۷

 

جدول ۴-۱۶- جدول نتایج t همبسته بین دو گروه تجربی و کنترل در زمان واکنش ساده و انتخابی. ۱۱۸

 

جدول ۴-۱۷- نتایج آزمون t مستقل بین میزان تغییرات (دلتا) بین دو گروه آزمایش و کنترل درزمان واکنش ساده و انتخابی        ۱۱۹

 

جدول ۴-۱۸- جدول نتایج t همبسته بین دو گروه تجربی و کنترل در زمان پیش بینی ۱۱۹

 

جدول ۴-۱۹- نتایج آزمون t مستقل بین میزان تغییرات (دلتا) بین دو گروه آزمایش و کنترل در زمان پیش بینی           ۱۲۰

 

جدول ۴-۲۰- جدول نتایج t همبسته بین دو گروه تجربی و کنترل در حافظه فعال کلی. ۱۲۱

 

جدول ۴-۲۰-نتایج آزمون t مستقل بین میزان تغییرات (دلتا) بین دو گروه آزمایش و کنترل در حافظه فعال کلی        ۱۲۲

 

مقدمه و بیان مسئله

 

در زندگی کودک پیش از رفتن به مدرسه رشد مهارت­های حرکتی نقش اساسی را در یادگیری بعدی دارد عده­ای از محققین (کپارت، کتمن، بارک[۱]) معتقدند یادگیری حرکتی مبدأ هر یادگیری است و فرایندهای ذهنی عالی­­تر پس از رشد مناسب سیستم حرکتی و سیستم ادراکی و همچنین پیوندهای ارتباطی میان یادگیری حرکتی و ادراکی به وجود می‌آید. در حقیقت ابتدایی‌ترین پاسخ­های رفتاری کودکان از نوع حرکتی است کودک با کمک این رفتارهای حرکتی به درک خود و دنیای اطراف نائل می­شود و این تجارب حرکتی زیربنای آگاهی­ها و یادگیری­های او را فراهم می­ کند و در دوران کودکی آمیختگی و پیوستگی فعالیت­های حرکتی و ذهنی بسیار بالا است. می‌توان تا حدود زیادی ریشه رفتارهای ذهنی تکامل‌یافته تر را نیز در یادگیری حرکتی جستجو کرد. رشد عصبی و عضلانی کودک پایه لازم جهت رشد و تکامل فزاینده فعالیت روانی– حرکتی وی را فراهم می‌سازد و با توسعه سیستم عصبی عضلانی رشد مهارت­های حرکتی و توانایی­های حرکتی پایه جدا می­باشد (دانیل دی، ویلیامز رای، سینکلر،۱۹۹۰).

 

در دنیای امروز دیگر به ورزش به عنوان سرگرمی و تفریح نگاه نمی­ شود؛ بلکه نقش ورزش در سلامت روانی انسان مورد قبول همه است. این امر به گونه­ایست که ورزش به عنوان یک رویکرد درمانی، در درمان بسیاری از اختلالات و ناتوانی­ها به خصوص در کودکان مورد استفاده قرار می­گیرد. یکی از برنامه ­های معتبر، برنامه ­های تمرینی ادراکی- حرکتی هستند که بر پایه سطح تکامل، تنظیم شده ­اند و بسیاری از عناصر دیگر را دارا می­باشند. افزایش آگاهی­های بدنی، فضایی، جهت‌دار و زمانی به عنوان وسیله هدایت کودک به سوی کنترل حرکتی را افزایش داده و توانایی در انجام حرکات را ایجاد می­ کند (پلهام[۲]، بندر[۳]، ۱۹۸۳). اختلال هماهنگی رشد حرکتی (DCD)[4] عبارتی است که انجمن روان‌پزشکی آمریکا برای توصیف کودکانی که در اجرای برخی از مهارت‌های حرکتی با مشکل مواجه بوده و از شایستگی حرکتی لازم جهت مقابله با نیازهای حرکتی زندگی روزمره خود رنج می‌برند پیشنهاد کرده است. براساس معیارهای تشخیصی ارائه‌شده در متن تجدیدنظر شده راهنمای انجمن(DSM-IV-TR)[5] تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی حرکتی، معیار الف: هماهنگی این دسته از کودکان به طور بارزی نسبت به سن و توانایی هوشی آن‌ها پایین تر است؛ معیار ب: این مشکلات هماهنگی اثرات منفی مشخصی بر پیشرفت تحصیلی و فعالیت­های روزمره زندگی آن­ها می‌گذارد؛ معیار ج: این اختلال سبب بروز وضعیت پزشکی خاص یا اختلالات رشدی وسیع نمی­باشد (انجمن روان‌پزشکی امریکا، ۱۳۸۱). اختلال هماهنگی پیش‌رونده (DCD) به عنوان یک صدمه‌ی قابل‌ملاحظه‌ی هماهنگی حرکتی مطرح شده است.‌ هنگامی این تشخیص گذاشته می‌شود که اختلالات حرکتی مذکور تأثیرات منفی قابل‌ملاحظه‌ای بر برخی از جنبه‌های دیگر زندگی فرد داشته باشد که معمولاً تأثیر بسزایی بر امور تحصیلی و فعالیت‌های روزمره زندگی دارد. این اختلال با اختلالات پیش‌پاافتاده و ناچیز دوران کودکی شروع می‌شود و معمولاً بین سنین ۶ تا ۱۲ سالگی تشخیص داده می‌شود. این اختلال هم به صورت مجزا وجود دارد وهم به صورت توأم با سایر اختلالات مانند اختلالات یادگیری[۶] یا [۷]ADHDممکن است وجود داشته باشد. هنگامی‌که از کلمه دیسپراکسیا استفاده می‌شود تعریف بیشتر به سمت سازمان‌دهی برنامه‌ریزی و سازمانده‌ی حرکتی میل می­نماید (مورن اف بل، ۲۰۰۶).

 

سال­های اول زندگی دوره بسیار مهم تکامل حواس و به تبع آن ادراک و شناخت می­باشد. در این سال­ها درک و شناخت از محیط افزایش‌یافته و مهارت­های حرکتی کم‌کم رشد می­ کنند. برخی از کودکان در مهارت­های حرکتی نظیر حرکات روزانه خود که نیازمند هماهنگی می‌باشد، مشکل‌دارند. اختلال در اجرای حرکات هماهنگ دغدغه همیشگی برخی از والدین، مربیان، معلمان و محققان علوم حرکتی و توان‌بخشی بوده است تا جایی که سال ۱۹۳۰، دوره نشانگان دست و پا چلفتی نامیده شد (آمراتونگا[۸]، ۲۰۰۴). این نشانگان به معنی وضعیت رفتارهای حرکتی بی­ دست و پا که می ­تواند باهر ناحیه عصبی خاص ارتباط داشته و باعث اختلال و یا آسیب شود، می­باشد. اگر چه این اصطلاح همچنان مورد استفاده قرار می­گیرد، اما در حال حاضر اصطلاح اختلال هماهنگی رشدی مورد استفاده مجامع علمی و آکادمیک رایج شده است. به عبارت دیگر آن‌ها کودکانی هستند که  دارای اختلال هماهنگی رشدی (DCD) هستند (مورن اف بل، ۲۰۰۲). اختلال هماهنگی رشد (DCD) یک اصطلاح عمومی در توضیح مشکلات مهارت­های فیزیکی می‌باشد که شباهتی به بیماری شناخته‌شده یا تأخیر کلی ندارد، این اختلال بر نحوه عملکرد شخص مبتلا تأثیر می‌گذارد. DCD زمانی رخ می­دهد که در رشد مهارت­های حرکتی تأخیر ایجاد شود و یا در حین اجرای حرکات هماهنگ شده مشکلی به وجود آید که باعث ناتوانی در انجام وظایف روزمره خواهد شد. به عبارت دیگر طرح و اجرای جابجای حرکت فرد دچار آسیب می‌شود (جیویس[۹]، ۲۰۰۳). اختلال هماهنگی رشدی برای توضیح مشکلاتی در زمینه رشد مهارت­های حرکتی به کار می رود، این عارضه در ابتدای زمینه یادگیری و یا حرکت­هایی که نیاز به هماهنگی حرکتی دارند به صورت یک مشکل آشکار خواهد شد. میزان شیوع اختلالات هماهنگی رشد در میان کودکان (۷سال) حدود ۵ تا ۶ درصد گزارش شده است که مشکلاتی از جمله تأخیر رشدی، اختلال تعادل، اختلال ادراکی و ضعف و هماهنگی حرکتی در کودکان مبتلا تأیید شده است (انجمن روان‌پزشکی امریکا، ۱۹۹۴) و براساس گزارش‌ها، پسران سه تا هفت برابر بیشتر از دختران به این اختلال مبتلا می‌شوند (کادسیو[۱۰] و گیلبرگ[۱۱]، ۱۹۹۹). سایر مشکلات این کودکان که به دو دسته‌ی جسمانی و حرکتی شامل: آگاهی بدنی پایین، مشکلاتی در انجام حرکات درشت و ظریف، تأخیر در یادگیری مهارت­های حرکتی خاص، اختلال در انجام فعالیت‌هایی که به تغییر مداوم وضعیت بدن نیاز دارد و فعالیت‌هایی که نیاز به هماهنگی دو طرف بدن دارد؛ و رفتاری شامل: خستگی زودرس، آستانه تحمل ناکامی پایین و اجتناب از بازی تقسیم می­شوند (میسیونا[۱۲]، ۲۰۱۱).

 

حدود ۲/۱ کودکان در سن پیش‌دبستانی به اختلالات هماهنگی رشدی مبتلا می‌شوند، مشکل شدید در هنگام نشستن، ناتوانی در ایستادن بدون کمک، ناتوانی یا مشکل شدید در هنگام چهار دست و پا رفتن، راه رفتن خیلی کند و تعدادی از نشانه‌های سنین دبستانی دیده می­شوند نظیر مشکل در گرفتن مداد یا نقاشی کردن، مشکل در انداختن توپ و دوچرخه‌سواری، ضعف در زمان ورزش کردن، مشکل در توجه و تمرکز و یادآوری، نوعی عدم کنترل در همه حرکت‌ها، زمین خوردن مداوم در هنگام  بازی و عدم توانایی گرفتن اشیا در دست و غیره (علیزاده، ۱۳۸۳). در کار تحقیقاتی(ساجن[۱۳] و چمبرز[۱۴]، ۲۰۰۵)، با عنوان خام حرکتی در کودکان و بررسی این که آیا این کودکان با افزایش سن بهبود میابند؟ ۱۷ کودک در سن ۶ سالگی مورد آزمون قرارگرفته و سپس در سن ۱۶ سالگی دوباره آزمون­ها به عمل آمد و مشخص شد مشکلاتی که در ۶ سالگی وجود داشت در ۱۶ سالگی نیز ادامه دارد در یک کار تحقیقاتی دیگر کربی[۱۵] و همکاران که در سال ۲۰۰۸ انجام شد کودکان سوئدی مورد مطالعه قرار گرفتند در این آزمون ۸۱۸ کودک از نظر توانایی درک مطالب هنگام خواندن در سن ۷ سالگی مورد آزمون قرار گرفتند و همین طور در سن ۱۰ سالگی این آزمون تکرار شد نتیجه این که ارتباط معناداری بین نتایج این دو آزمون وجود داشت پس می­توان نتیجه گرفت این کودکان بدون مداخلات درمانی اگرچه بدتر نمی‌شوند اما بهبودی نیز حاصل نمی‌گردد (کربی و همکاران، ۲۰۰۸). در سال ۱۳۷۷ آقای بلیانی در پژوهشی با موضوع “تأثیر یک برنامه تمرینی منتخب بر توانایی‌های ادراکی- حرکتی پسران کلاس اول دبستان”  انجام داد، به این نتیجه رسید که تعادل ایستا، تعادل پویا، سرعت، دقت و هماهنگی تحت تأثیر برنامه تمرینی افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است. با توجه به اهمیت حرکت و تأثیر رشد آن در زندگی در تمام ابعاد وجودی انسان و تجارب حرکتی کسب‌شده در سنین اولیه که پایه‌های اصلی رشد و تکامل  حرکتی را تشکیل می‌دهند و همچنین نقشی که فعالیت­های ادراکی حرکتی سازمان‌یافته در دوران پیش از دبستان در رشد و تکامل حرکتی شناختی کودکان دارند و اینکه بهترین زمان افزایش ظرفیت­ها و استعدادهای یک انسان، دوران کودکی است، ضرورت و اهمیت تحقیق در زمینه تأثیر فعالیت بدنی بر عملکرد حرکتی و شناختی کودکان کاملاً مشخص شده است. بیشتر تحقیقات به عمل آمده در رابطه با توانایی‌های ادراکی- حرکتی مانند نوشتن، خواندن، پیشرفت تحصیلی و. می­باشد.

 

نیس[۱۶]  (۱۹۶۶) اظهار داشت کودکانی که دارای مهارت­های حرکتی بهتری هستند، در خواندن و نوشتن نسبت به کودکانی که هماهنگی بدنی ضعیف تری دارند، نمرات بهتری کسب می‌کنند. تعداد دانش‌آموزانی که در داخل کشور دچار اختلالات یادگیری هستند ۴ تا ۱۲ درصد گزارش شده است. این‌گونه مشکلات باعث افت تحصیلی، سرزنش و تحقیر این کودکان و بروز ناهنجاری‌های روانی در جامعه خواهد شد. بسیاری از متخصصان فعالیت­های حرکتی را ادامه بهبود مهارت­های ادراکی می‌دانند از جمله فرضیه حرکت پاین و ایسایکس (۱۹۹۱). با مرور تحقیقات گذشته و چالش­های موجود این ضرورت احساس می شود که مطالعه بیشتری با روش‌های مداخله‌ای به ویژه با تاکید بر فعالیت بدنی و تمریناتی که منجر به بهبود قابلیت‌های حرکتی این دسته از افراد شود، می‌بایست انجام گیرد. این کودکان در فعالیت‌های حرکتی نیازمند به هماهنگی همانند تعادل، اعمال چند عضوی هماهنگ نظیر هماهنگی دو دستی و هماهنگی چشم و دست و همچنین فعالیت‌های شناختی نظیر زمان واکنش و پیش‌بینی، توجه و حافظه هستند که در آن با مشکل مواجه هستند. اگر چه تحقیقاتی نیز در این زمینه صورت گرفته اما در خور توجه نبوده و اکثراً توصیفی و مقایسه‌ای بوده است. تا کنون تحقیقات اندکی با به‌کارگیری فعالیت‌های ادراکی و حرکتی بر روی چنین افرادی صورت گرفته است. لازم به ذکر است که فعالیت‌های ادراکی حرکتی به دسته­ای از تمرینات اطلاق می‌شود که به منظور بهبود قابلیت­های ادراکی کودکان از طریق فعالیت و تمرینات بدنی طراحی‌شده‌اند. فعالیت­هایی نظیر تمرینات آگاهی بدنی، آگاهی جهت‌یابی، آگاهی فضایی و زمانی و غیره در زمره این تمرینات می‌باشند (رهبانفرد، ۱۳۷۷). با توجه به موضوعات مطرح‌شده، در پژوهش حاضر به دنبال بررسی نقش تمرینات ادراکی حرکتی بر روی بهبود فرایندهای شناختی و حرکتی کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی هستیم. هدف بررسی اثر یک دوره برنامه تمرینات ادراکی- حرکتی بر برخی قابلیت‌های حرکتی و شناختی این کودکان است.

پایان نامه : بررسی پارامترهای موثر بر تولید ژل آلومینا به روش سل- ژل

بررسی پارامترهای موثر بر تولید ژل آلومینا به روش سل- ژل

 

 

 

استاد راهنما

 

دکتر عبد­المحمد علمداری

 

 

 

شهریور ماه ۱۳۹۳

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)


چکیده
بررسی پارامترهای موثر بر تولید ژل آلومینا به روش سل- ژل
روش سل- ژل یکی از روش­های متداول است که به طور گسترده برای تولید نانوذرات مختلف استفاده می­شود. در این روش محلولی از آغازگرها در حضور کاتالیست با آب مخلوط می­شوند و واکنش­های هیدرولیز و پلیمریزاسیون اتفاق می­افتد. در ادامه فرآیند پلیمریزاسیون ذرات سل یک شبکه سه بعدی به نام ژل تشکیل می­ دهند. از جمله پارامترهای موثر بر زمان تشکیل ژل آلومینا نسبت مولی آب به الکوکسید، سرعت هیدرولیز، نوع و حجم کاتالیست مورد استفاده، غلظت اولیه پیش ماده و دمای هیدرولیز و خشک کردن است. بعد از تهیه ژل، فاز مایع (حلال) به دو روش خشک کردن تبخیری و فوق بحرانی جدا می­شود. ماده حاصله به ترتیب زیروژل و ایروژل نام می­گیرد. با توجه به کشش سطحی مایع، اختلاف فشاری در دیواره حفره های ژل به وجود می­آید که می تواند قسمت زیادی از حجم حفره­های ژل را از بین ببرد. خشک کردن فوق بحرانی مانع این اتفاق می­شود. استحکام، پایداری بالا، ساختار متخلل و مورفولوژی ایروژل­ها باعث شده­است که کاربرد گسترده­ای در سال­های اخیر پیدا کنند. از جمله کاربرد ایروژل­ها در ساخت عایق حرارتی، انواع جاذب و پایه کاتالیست است. در بین صدها پایه کاتالیست، پایه­ های از جنس آلومینا به علت مقاومت گرمایی، پایداری شیمیایی و تخلخل بالا بسیار مورد توجه هستند. در پژوهش حاضر سنتز ژل آلومینا به عنوان پایه نانوکاتالیست به کمک هیدرولیز آلومینیوم تری سک بوت اکساید در دو دمای ۶۰ و ۳۲ درجه سانتی­گراد، با غلظت­های مختلف پیش ماده و آب و دو نوع متفاوت اسید به عنوان کاتالیست، در مقادیر مختلف بررسی شد. سرعت تشکیل ژل، سرعت هیدرولیز و پلیمری­شدن و مقدار ژل سنتز شده اندازه ­گیری و تحلیل شد. نتایج نشان داد که اضافه کردن مقدار۲/۰ میلی­لیتر اسید نیتریک به ازای ۱ میلی­لیتر آلومینیوم تری سک بوت اکساید در محلول ۱۶ درصد وزنی آلومینیوم تری سک بوی اکساید و نسبت مولی آب به پیش­ماده برابر با ۲، در دمای ۶۰ درجه سانتی­گراد مقدار ژل و زمان تشکیل ژل آلومینا بهینه می­باشد و بیشترین مقدار ژل در کمترین زمان ممکن حاصل می­شود.  سپس ژل سنتز شده در شرایط بهینه در دما و فشار محیط و شرایط فوق بحرانی کربن دی اکسید خشک شد و نتایج حاصل از آنالیز میکروسکوپ الکترونی روبشی با هم مقایسه شد.

 

 

کلمات کلیدی: ژل آلومینا، پارامترهای موثر، نقطه ی ژلی شدن، فوق بحرانی، کربن دی اکسید، ایروژل
 
 
 
فهرست مطالب
عنوان                                                                                                                                                 شماره صفحه

 

1. فصل اول: مقدمه                                ۱

۱-۱- سل- ژل. ۲
۱-۱-۱- تاریخچه فرآیند سل- ژل. ۳
۱-۱-۲- مراحل فرآیند سل ژل. ۴
۱-۱-۳- تشکیل سل ۴
۱-۱-۴- تشکیل ژل. ۶
۱-۱-۵- مزایای روش سل- ژل. ۸
۱-۲- پیرسازی ۹
۱-۳- خشک کردن. ۹
۱-۳-۱- خشک کردن محیطی ۹
۱-۳-۲- خشک کردن فوق بحرانی ۱۰
۱-۳-۳- سایر روش ها ۱۲
۱-۴- ایروژل. ۱۲
۱-۴-۱- تاریخچه ایروژل. ۱۳
۱-۴-۲- خواص ایروژلها ۱۳
۱-۴-۳- انواع ایروژل. ۱۴
۱-۴-۴- کاربرد ایروژلها ۱۶
۱-۵- ایروژل آلومینا ۱۷
۱-۶- معرفی سیال فوق بحرانی ۱۸
۱-۶-۱- تاریخچه سیال فوق بحرانی ۱۹
۱-۶-۲- کاربرد سیال فوق بحرانی ۲۰

 

2. فصل دوم: پیشینه تحقیق                                                                                ۲۴

۲-۱- اهداف پایان نامه. ۳۲

 

3. فصل سوم: مطالعات آزمایشگاهی ۳۳

۳-۱- تجهیزات لازم. ۳۴
۳-۱-۱- همزن مغناطیسی هیتر دار ۳۴
۳-۱-۲- دستگاه خشک کن فوق بحرانی ۳۵
۳-۱-۳- سایر وسایل آزمایشگاهی ۳۸
۳-۲- مواد. ۳۹
۳-۲-۱- آلومینیوم تری سک بوت اکساید. ۳۹
۳-۲-۲- حلال. ۳۹
۳-۲-۳- اسید. ۴۰
۳-۲-۴- آب دوبار تقطیر. ۴۰
۳-۳- روش انجام آزمایش. ۴۰
۳-۳-۱- تهیه ژل. ۴۰
۳-۳-۲- خشک کردن ژل. ۴۸

 

4. فصل چهارم: نتایج و بحث ۴۹

۴-۱- بررسی زمان تشکیل ژل آلومینا ۵۰
۴-۱-۱- مقایسه بین هیدرولیز یک مرحله­ا­­ی و دو مرحله­ای ۵۰
۴-۱-۲- بررسی تاثیر مقدار اسید. ۵۰
۴-۱-۳- بررسی تاثیر نسبت مولی آب به پیش­ماده ۵۳
۴-۱-۴- بررسی تاثیر دما ۵۵
۴-۱-۵- بررسی تاثیر غلظت اولیه محلول. ۵۶
۴-۱-۶- مقایسه بین اسید نیتریک و استیک اسید در واکنش هیدرولیز. ۵۷
۴-۲- بررسی خشک کردن ژل آلومینا ۵۸

 

5. فصل پنجم: نتیجه گیری ۶۲

۵-۱- نتیجه گیری ۶۳
۵-۲- پیشنهادات ۶۳

 

 

6. مراجع                                     ۶۴
7. پیوست ۱    ۶۸

 
 
فهرست جداول
عنوان                                                                                                                        شماره صفحه                                                                         
جدول ‎۲‑۱: مقایسه خواص ژل خشک شده به سه روش مختلف   ۲۶
جدول ‎۲‑۲: مورفولوژی و اندازه ذره زیروژل در pH های مختلف   ۳۱
جدول ‎۳‑۱: سایر وسایل بکار رفته  ۳۹
جدول ‎۳‑۲: هیدرولیز یک مرحلهای و دو مرحلهای سنتز ژل آلومینا با غلظت ۱۶ درصد وزنی پیش ماده به حلال  ۴۴
جدول ‎۳‑۳: مقادیر مختلف اسید در سنتز ژل با غلظت ۱۶ درصد وزنی پیشماده به حلال در محلول اولیه و هیدرولیز یک مرحلهای   ۴۵
جدول ‎۳‑۴: مقادیر مختلف نسبت مولی آب به پیشماده با غلظت ۱۶ درصد وزنی پیش ماده به حلال در محلول اولیه به روش هیدرولیز یک مرحلهای   ۴۶
جدول ‎۳‑۵: هیدرولیز یک مرحلهای با غلظت ۱۶ درصد وزنی پیش­ماده به حلال در محلول اولیه در دو دمای ۳۲ و ۶۰ درجه سانتیگراد  ۴۷
جدول ‎۳‑۶: هیدرولیز یک مرحله ای پیش ماده در غلظت های مختلف پیشماده به حلال در محلول اولیه  ۴۷
جدول ‎۳‑۷: بکار بردن استیک و نیتریک اسید در هیدرولیز دو مرحله ای با غلظت ۱۶ در صد وزنی پیش­ماده به حلال در محلول اولیه  ۴۸
جدول ‏۴‑۱: نتایج حاصل از هیدرولیز یک و دو مرحله ای پیش­ماده ۵۰
جدول ‏۴‑۲: نتایج حاصل از آزمایش سنتز ژل در مقادیر مختلف اسید  ۵۱
جدول ‏۴‑۳: نتایج حاصل از آزمایش سنتز ژل در نسبت­های مختلف مولی آب به پیش­ماده ۵۳
جدول ‏۴‑۴: نتایح حاصل از هیدرولیز در دو دمای ۳۲ و ۶۰ درجه سانتیگراد  ۵۵
جدول ‏۴‑۵: نتایج حاصل از هیدرولیز با غلظت­های مختلف پیش­ماده ۵۶
فهرست شکل ها
عنوان                                                                                                                        شماره صفحه                                                                         
شکل ‏۱‑۱: نمای کلی روش سل- ژل  ۲
شکل ‏۱‑۲ : نمای کلی از واکنش هیدرولیز  ۵
شکل ‏۱‑۳ : تصویر مدل سه بعدی مربوط به واکنش تراکم  ۷
شکل ‏۱‑۴ : نمای کلی مراحل مختلف واکنش سل- ژل  ۸
شکل ‏۱‑۵ : نمودار فازی فشار- دما برای رسیدن به شرایط بحرانی   ۱۱
شکل ‏۱‑۶ : ایروژل تهیه شده از ملامین با فرمالدهید  ۱۵
شکل ‎۲‑۱: نمایش رفتار ژل آلومینا تحت تاثیرpH   ۳۱
شکل ‎۳‑۱: همزن مغناطیسی هیتر دار ۳۴
شکل ‎۳‑۲: نمای شماتیک دستگاه آزمایشگاهی خشک کن فوق بحرانی   ۳۵
شکل ‎۳‑۳: نمائی از دستگاه آزمایشگاهی خشک کن فوق بحرانی   ۳۶
شکل ‎۳‑۴: رآکتور ۳۶
شکل ‎۳‑۵: حمام پارافین   ۳۷
شکل ‎۳‑۶: پمپ خلا  ۳۸
شکل ‎۳‑۷: محلول بعد از اضافه کردن اسید  ۴۱
شکل ‎۳‑۸:  تشکیل میسل   ۴۱
شکل ‎۳‑۹: سل تشکیل شده از میسل ها ۴۲
شکل ‎۳‑۱۰: تشکیل ژل و رسوب ژله­ای یا لخته از سل   ۴۲
شکل ‎۳‑۱۱: لایه کاتیونی-آنیونی تشکیل شده اطراف میسل   ۴۳
شکل ‏۴‑۱: سل آلومینا قبل از اضافه کردن اسید  ۵۷
شکل ‏۴‑۲: سل آلومینا بعد از افزودن اسید a: نیتریک اسید b: استیک اسید  ۵۷
شکل ‏۴‑۳: آنالیز SEM ژل آلومینا خشک شده در a) شرایط محیط b) شرایط فوق بحرانی   ۶۰
شکل ‏۴‑۴: آنالیز SEM ژل آلومینا خشک شده در a) شرایط محیط b) شرایط فوق بحرانی   ۶۱
شکل ‏پ۱‑۱: سل حاصل از حلال متانول  ۶۸
شکل ‏پ۱‑۲: سل حاصل از حلال استن   ۶۹
شکل ‏پ۱‑۳: سل حاصل از حلال اتانول  ۶۹
فهرست نمودار ها 
عنوان                                                                                                                        شماره صفحه                                                                      
نمودار ‎۲‑۱: حجم نسبی ژل بر حسب نسبت مولی اسید به هیدروکسید ۲۴
نمودار ‎۲‑۲: تاثیر دمای کلسیناسیون روی مساحت ویژه ایروژل در سه چگالی مختلف  ۲۷
نمودار ‏۴‑۱: زمان تشکیل ژل بر حسب حجم اسید در نسبت مولی آب به پیش­ماده برابر با ۲ و دمای ۳۲ درجه سانتیگراد  ۵۱
نمودار ‏۴‑۲: جرم رسوب تشکیل شده بر حسب حجم اسید در نسبت مولی آب به پیش­ماده برابر با ۲ و دمای ۳۲ درجه سانتیگراد  ۵۲
نمودار ‏۴‑۳: زمان تشکیل ژل بر حسب نسبت مولی آب به پیش­ماده در دمای ۳۲ درجه سانتی گراد و ۵/۰میلیلیتر اسید نیتریک    ۵۴
 نمودار ‏۴‑۴: جرم رسوب تشکیل یافته بر حسب نسبت مولی آب به پیش­ماده در دمای ۳۲ درجه سانتی گراد و ۵/۰میلی­لیتر اسید­نیتریک    ۵۴
نمودار ‏۴‑۵: تغییرات دما و فشار راکتور بر حسب زمان خشک کردن ژل آلومینا ۵۸

 

۱-۱- سل- ژل

 

فرآیند سل- ژل[۱] یک روش شیمیایی تر[۲] برای سنتز انواع نانوساختار­ها به ویژه نانوذرات اکسید فلزی می باشد. در این روش پیش ماده مولکولی (معموﻻً آلکوکسید فلزی) در آب یا آلکل حل شده و با حرارت و همزدن در اثر هیدرولیز/الکلیز به ژل تبدیل می­شود. شکل ۱-۱ نمای کلی از فرآیند سل- ژل را نشان می­دهد (Niederberger and Pinna, 2009).
 
شکل۱-۱: نمای کلی روش سل- ژل (Niederberger and Pinna, 2009)
 

تحلیلی بر تغییرات کاربری اراضی در شهرداری های کلانشهر تبریز

(مطالعه موردی منطقه سه شهرداری تبریز)

 

طرح تفصیلی جدید در مقایسه با طرح تفصیلی قدیم

 

استاد راهنما:

 

دکتر بهمن هادیلی

 

استاد مشاور:

 

دکتر محمدرضا پورمحمدی

 

 

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

 

 

 

 

 

چکیده:

 

در این تحقیق به بررسی تغییرات کاربری اراضی شهری شهرداری منطقه سه تبریز (مقایسه طرح تفصیلی جدید و قدیم) پرداخته شده است. جامعه آماری را  شهرداری منطقه سه کلانشهر تبریز تشکیل می دهد. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی محسوب می گردد وجهت جمع­آوری مبانی نظری ، گردآوری داده­ ها از روش کتابخانه­ای و ازاسناد ومدارک شهرداری منطقه سه بهره گرفته شده است. همچنین در پاسخ به سوالات تحقیق از آزمون­های آماری توصیفی استفاده گردیده است. نتایج نشان می دهد که بیشترین تغییرات کاربری در بخش مسکونی و کمترین تغییرات در کاربری تجهیزات شهری– خدماتی می باشد.

 

فصل اول: کلیات تحقیق

 

۱-۱- مقدمه

 

حیات بشر بر روی کره زمین بخصوص از زمانی که انسان به تکنولوژی دست یافت منشاء تحولات عظیمی در سطح زمین گردید(Gant & etal, 2011, 270). امروزه، شهرنشینی و توسعه شهری یکی از پدیده­های ویژه است. رشد سریع شهرها و پیشی گرفتن آن از توانائی­ها و منابع مدیران شهری، ارائه خدمات شهری مناسب را برای مدیران شهری به یک چالش عظیم تبدیل نموده است. تحولاتی همچون تراکم جمعیّت، دشواری رفت و آمد در محیط­های شهری، آلودگی­های هوا و ناامنی­های اجتماعی، و. برخی از مشکلاتی است که ذهن کارشناسان و صاحب­نظران در حوزه­های مختلف را به خود مشغول نموده است. یکی از تحولاتی که در حوزه مدیریت شهری می توان به آن اشاره نمود، تغییرات کاربری اراضی می باشد که بدون درنظر گرفتن پتانسیل و قابلیت اراضی، تأثیرات بسیار منفی و غیرقابل جبرانی مانند تغییر در پوشش گیاهی، افزایش زمین های بایر و شخم خورده، قطع درختان جنگلی، دگرگونی و تخریب اراضی، افزایش فرآیند بیابانی شدن، آلودگی آبها و منابع زیستی و. به همراه داشته است(موسایی و همکاران، ۱۳۸۹، ۷۷). بر همین اساس عوامل متعددی من جمله؛ نبود زیرساخت های لازم، هجوم جمعیت به شهرها ، ضعف طرح های شهری و فقدان مدیریت شهری کارآمد باعث نابسامانی کاربری اراضی شهری شده و فضایی ناامن را برای شهروندان به ارمغان آورده و توسعه پایدار شهری را به خطر انداخته است(عظیمی، ۱۳۸۷، ۳۹). لذا هدف از این فصل ارائه یک دیدگاه کلی از موضوع  تحقیق به خواننده می­باشد. مطالب این فصل به صورت کلاسیک تدوین شده و شامل مواردی چون بیان مسئله، اهمیت و ضرورت تحقیق، اهداف تحقیق، کاربرد نتایج تحقیق، سوالات تحقیق، قلمرو تحقیق، جنبه نوآوری تحقیق، محدودیت­های تحقیق، تعاریف واژه­های تحقیق و ساختارتحقیق می­باشد.

 

 

۲-۱- بیان مسأله

 

حیات بشر بر روی کره زمین بخصوص از زمانی که انسان به تکنولوژی دست یافت منشاء تحولات عظیمی در سطح زمین گردید(Gant & etal, 2011, 270). امروزه، شهرنشینی و توسعه شهری یکی از پدیده­های ویژه است. رشد سریع شهرها و پیشی گرفتن آن از توانائی­ها و منابع مدیران شهری، ارائه خدمات شهری مناسب را برای مدیران شهری به یک چالش عظیم تبدیل نموده است. تحولاتی همچون تراکم جمعیّت، دشواری رفت و آمد در محیط­ های شهری، آلودگی­های هوا و ناامنی­های اجتماعی، و. برخی از مشکلاتی است که ذهن کارشناسان و صاحب­نظران در حوزه­های مختلف را به خود مشغول نموده است. یکی از تحولاتی که در حوزه مدیریت شهری می توان به آن اشاره نمود، تغییرات کاربری اراضی می باشد که بدون درنظر گرفتن پتانسیل و قابلیت اراضی، تأثیرات بسیار منفی و غیرقابل جبرانی مانند تغییر در پوشش گیاهی، افزایش زمین های بایر و شخم خورده، قطع درختان جنگلی، دگرگونی و تخریب اراضی، افزایش فرآیند بیابانی شدن، آلودگی آبها و منابع زیستی و. به همراه داشته است(موسایی و همکاران، ۱۳۸۹، ۷۷). بر همین اساس عوامل متعددی من جمله؛ نبود زیرساخت های لازم، هجوم جمعیت به شهرها ، ضعف طرح های شهری و فقدان مدیریت شهری کارآمد باعث نابسامانی کاربری اراضی شهری شده و فضایی ناامن را برای شهروندان به ارمغان آورده و توسعه پایدار شهری را به خطر انداخته است(عظیمی، ۱۳۸۷، ۳۹). لذا هدف از این فصل ارائه یک دیدگاه کلی از موضوع  تحقیق به خواننده می­باشد. مطالب این فصل به صورت کلاسیک تدوین شده و شامل مواردی چون بیان مسئله، اهمیت و ضرورت تحقیق، اهداف تحقیق، کاربرد نتایج تحقیق، سوالات تحقیق، قلمرو تحقیق، جنبه نوآوری تحقیق، محدودیت­های تحقیق، تعاریف واژه ­های تحقیق و ساختارتحقیق می­باشد.

 

۳-۱- اهمیت و ضرورت موضوع

 

تغییرات جمعیتی سبب تغییر فعالیت های اقتصادی شده و نقطه آغاز تغییرات کاربری اراضی به شمار می رود(محرابی، ۱۳۸۹، ۸۲). در واقع بهره برداری بی رویه، تغییرات نادرست کاربری اراضی و دست اندازی بشر به عرصه های منابع طبیعی، روز به روز بر برهم زدن تعادل های منطقه ای می افزاید. در دهه های اخیر شاهد تغییر کاربری اراضی در بسیاری از شهرها هستیم که تحت تأثیرعوامل مختلفی شکل گرفته است به طور مثال در اراضی رها شده، سطوحی از مراتع به مناطق مسکونی و ویلاسازی تبدیل شده اند(راهداری، ۱۳۸۵، ۲۵). کاربری زمین همواره یکی از مهمترین عواملی بوده است که انسان از طریق آن محیط‌زیست خود را تحت تأثیر قرار داده است و از نظر تاریخی مهمترین تغییر کاربری اراضی که انسان انجام داده است، از میان بردن جنگل‌ها و تبدیل آنها به اراضی کشاورزی و سکونتگاه ها بوده است(دلیر و همکاران، ۱۳۸۶، ۶۷). رشد شهر منجر به تغییر کاربری زمین و پوشش زمین دربسیاری از مناطق سراسر جهان به ویژه در کشورهای در حال توسعه شده است. همچنین رشد جمعیت بی سابقه همراه با فعالیت های توسعه بدون برنامه ریزی قبلی منجر به وارد کردن خسارت به اراضی کشاورزی و تفریحی و . شده است. تغییرهای کاربری اراضی شهری  ناشی از نیروهای انسانی در نتیجه تصرف انسان از محیط زیست است که شناخت این تغییرات را به یک ضرورت تبدیل کرده است(Chang, 2007, 22).  امروزه کاربری زمین شهری، جزو مفاهیم پایه و اصلی دانش شهرسازی و در واقع شالوده شکل گیری آن است و به اندازه ای اهمیت دارد که برخی از برنامه ریزان شهری در کشورهای پیشرفته آن را مساوی با برنامه ریزی شهری می دانند(حسین راده و ملکی، ۱۳۸۶، ۶۲). بررسی کاربری اراضی شهری،  چگونگی نحوه استفاده،  توزیع، حفاظت، سامان دهی مکانی – فضایی فعالیت ها و عملکردهای شهری را بر اساس خواست و نیازهای جامعه شهری را مورد مطالعه قرار می دهد(بایبوردی و همکاران، ۱۳۸۴، ۲۰). همچنین با گسترش شهرنشینی و رشد برنامه ریزی شهری و منطقه ای، این مفهوم به صورتی وسیع تر در قالب طرح های: آمایش سرزمین، طرح ریزی کالبدی، جامع، ساختاری – راهبردی و تفصیلی، از جایگاه خاصی برخوردار می گردد. لذا با  توجه به این نکته که نظارت ومدیریت بر کاربری اراضی شهری یکی از مهم ترین بخش از وظایف مدیریت شهری می باشد؛ بررسی و نحلیل چگونگی روند تغییرات کاربری اراضی شهری در طرح تفصیلی جدید در مقایسه با طرح تفصیلی قدیم ضروری به نظر می‌رسد.

 

۴-۱- اهداف تحقیق

 

اهداف این تحقیق عبارتند از:

 

۱-۴-۱) وضعیت موجود کاربری اراضی شهری در محلات شهرداری منطقه سه تبریزبه منظور بررسی مغایرتها درقبال پیشنهادات طرح تفصیلی جدید؛

 

۱-۴-۲) بررسی کاربری های اراضی شهری  پیشنهادی طرح تفصیلی جدید؛

 

۱-۴-۳) بررسی تغییرات کاربری اراضی شهری طرح تفصیلی جدید وقدیم نسبت به یکدیگر در شهرداری منطقه سه تبریز.

 

۵-۱- کاربرد نتایج تحقیق

 

۱-۵-۱) نتایج حاصل از این تحقیق می تواند به عنوان الگویی برای شهرداری­های استان آذربایجان­شرقی باشد تا با بهره گرفتن از نتایج تحقیق و شناخت و بررسی تغییرا ت کاربری اراضی شهری خود، بتوانند گامی موثر در جهت مدیریت کاربری اراضی شهری بردارند.

 

۱-۵-۲) دانشجویان دانشگاهها می توانند از این تحقیق به عنوان یکی از منابع پژوهشی استفاده نموده و تحقیقات دیگری را در جهت کاملتر نمودن نتایج این تحقیق انجام دهند.

 

۶-۱- سوالات تحقیق

 

۱-۶-۱) وضعیت موجود کاربری در محلات شهرداری  منطقه سه  شهر تبریز چگونه است؟

 

۱-۶-۲) وضعیت پیش ­بینی شده کاربری در طرح­های  تفصیلی جدید چگونه بوده است؟

 

۱-۶-۳) روند تغییرات کاربری اراضی شهری در طرح تفصیلی جدید با مقایسه طرح تفصیلی قدیم در شهرداری منطقه سه تبریز چگونه بوده است؟

 

۷-۱- قلمرو تحقیق

 

قلمرو تحقیق را از نظر زمانی و مکانی  و موضوعی می توان به شرح زیر تفکیک نمود :

 

۱-۷-۱ ) قلمرو زمانی :

 

این تحقیق در فاصله زمانی بین طرح تفصیلی قدیم ( از سال ۵۹ تا ۷۴) و طرح تفصیلی جدید(از سال ۷۴ تا ۹۰)  انجام گرفته است.

 

۱-۷-۲) قلمرو مکانی :

 

قلمرو مکانی این تحقیق شهرداری منطقه ۳ کلان شهر تبریز می باشد.

 

۱-۷-۳) قلمرو موضوعی :

 

چهار چوپ موضوعی این تحقیق به شرح زیر می باشد :

 

الف) تشریح مفاهیم کاربری اراضی؛

 

ب ) تشریح عوامل موثر بر تغییرا ت کاربری اراضی شهرداری منطقه سه تبریز؛

 

ج ) بررسی وتحلیلی بر روند تغییرات کاربری اراضی شهرداری منطقه سه تبریز.

 

۸-۱- محدودیت های تحقیق

 

با شروع انجام هر هدفی با محدودیت ها و مشکلات متعددی روبرو می شویم. بنابراین جهت تسهیل انجام کارها بایستی محدودیت ها را شناسایی و در جهت رفع آنها اقداماتی را صورت داد. محدودیت های تحقیق حاضر به شرح زیر می باشد.

 

۱-۸-۱) کمبود کتابهای تالیف شده و یا ترجمه شده در زمینه کاربری اراضی که تنها تعداد محدودی از مولفین و مترجمین در این زمینه آثاری را به فارسی ترجمه کرده بودند، که این محدودیت با مراجعه با سایت های اینترنتی و مطالعه کتب در دسترس، منابع موضوعات مشابه مرتفع گردید.

 

۱-۸-۲) مبهم بودن موضوع تحقیق در جامعه مورد بررسی که با مصاحبه حضوری، شرح مفهوم واژه ها و موضوع تحقیق این مشکل نیز مرتفع گردید.

 

 

۱-۸-۳) در دسترس نبودن افراد متخصص در حوزه مدیریت شهری که با صرف وقت بیشتر این محدودیت نیز مرتفع گردید.

 

۹-۱- ساختار تحقیق

 

این تحقیق شامل پنج  فصل به صورت ذیل می‌باشد:

 

فصل اول: کلیات تحقیق را در بر می گیرد که شامل مقدمه، بیان مسئله، اهمیت موضوع تحقیق، اهداف تحقیق، کاربرد نتایج تحقیق، سوالات تحقیق، قلمرو تحقیق، جنبه های نوآوری، محدودیت های تحقیق، تعاریف واژه­ها و ساختار تحقیق می شود.

 

فصل دوم: مبانی نظری تحقیق شامل دو گفتار می شود که گفتار اول مربوط به مبانی نظری و گفتار دوم پیشینه تحقیق را شامل می شود.

 

فصل سوم: شامل روش تحقیق، جامعه آماری، ابزار و روش جمع آوری اطلاعات، و روش تجزیه و تحلیل داده­ ها می‌شود.

 

فصل چهارم: شامل  تجزیه و تحلیل داده­های بدست آمده می باشد.

پایان نامه : بررسی کاربرد فناوری اطلاعات در مدیریت و بهینه سازی مصرف انرژی مطالعه موردی :سیستم های …

استاد راهنما :

 

دکتر منصور ذوالقدری جهرمی

 

 

 

شهریور ماه ۱۳۹۲

 

 

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

 

 

 

 

 

چکیده

 

 

 

با توجه به افزایش قیمت حامل های انرژی در سالهای اخیر و مشکلات زیست محیطی که در اثر مصرف کنترل نشده این حامل ها ایجاد شده است امروزه بهینه سازی و مدیریت مصرف انرژی با هدف کاهش مصرف در کشورهای جهان  جایگاه ویژه ای یافته است. مهمترین مرحله در مدیریت مصرف انرژی   فرآیند ممیزی می باشد که به معنی بررسی دقیق اطلاعات محیطی و شناسایی عواملی است که کنترل آنها در کاهش مصرف انرژی موثر می باشد. در سالهای اخیر با پیشرفت های چشمگیر در علم  فناوری اطلاعات امکان پایش و ثبت مداوم  پارامترهای محیطی که در مصرف انرژی موثر هستند فراهم شده است و سیستم های SCADA[1]  به عنوان بخشی از زیرساخت این فناوری در راستای پایش وکنترل داده های محیطی توسعه یافته اند. با به کارگیری سیستم های SCADA  امکان یک ممیزی دقیق از مصرف انرژی  فراهم می گردد همچنین با اعمال فرآیندهای کنترلی با بهره گرفتن از سیستم های  SCADA  امکان کاهش مصرف انرژی میسر می گردد که با دستیابی به این هدف ضمن کاهش هزینه ها ، بهره وری افزایش پیدا می کند .دررساله حاضر روش های  کاربردی سیستم های SCADA  در  مدیریت و کاهش مصرف انرژی با توجه به تحقیقات پیشین  مورد بررسی قرار می گیرد و در ادامه به عنوان یک مطالعه کاربردی ، روش استفاده از سیستم های نرم افزاری   SCADA   در مدیریت و بهینه سازی مصرف انرژی در کوره های الکتریکی که کاربرد زیادی در صنایع ایران دارند پیاده سازی می گردد ودر انتها ضمن تحلیل نتایج حاصل از اجرای  این روش  کاربردی پیشنهاداتی در مورد بهبود  عملکرد روش ها در تحقیقات  آینده ارائه خواهد گردید .

 

کلمات کلیدی : سیستم های SCADA ، مصرف انرژی ، مدیریت   انرژی ، بهینه سازی

 

 

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                 صفحه

 

فصل اول: مقدمه .   ۱

 

۱-۱-پیشگفتار                                                                                        ۱

 

۱-۱-۱-عوامل اقتصادی مدیریت مصرف انرژی                                              ۱

 

۱-۱-۲-تعریف مدیریت و بهینه سازی مصرف انرژی                                       ۲

 

۱-۳-نقش فناوری اطلاعات در بهینه سازی و مدیریت مصرف انرژی                       ۳

 

۱-۴-تعریف سیستم های SCADA                                                           ۴

 

۱-۵-سیستم های SCADA و مدیریت مصرف انرژی                                      ۵

 

۱-۶-ضرورت انجام تحقیق                                                                        ۵

 

۱-۷-اهداف تحقیق                                                                                 ۶

 

۱-۸-مروری بر فصل های پایان نامه                                                             ۷

 

فصل دوم :مبانی نظری تحقیق.۸

 

۲-۱-مقدمه                                                                                          ۸

 

۲-۲-تاریخچه مدیریت و بهینه سازی مصرف انرژی                                          ۸

 

۲-۲-۱-دوره اول :صرفه جویی ۱۹۸۱-۱۹۷۳                                              ۹

 

۲-۲-۲-دوره دوم :مدیریت انرژی ۱۹۹۳-۱۹۸۱                                           ۹

 

۲-۲-۳-دوره سوم:خرید انرژی به بهای کمتر ۲۰۰۰-۱۹۹۳                            ۱۰

 

۲-۲-۴-دوره چهارم :توجه به مسائل زیست محیطی ۲۰۱۰-۲۰۰۰                  ۱۱

 

۲-۲-۵-دوره پنجم :فناوری پاک ۲۰۲۰-۲۰۱۰                                          ۱۱

 

۲-۳-مراحل مدیریت مصرف انرژی                                                            ۱۲

 

۲-۳-۱-مرحله اول: :شناسایی فرصت ها                                                   ۱۲

 

۲ -۳-۲-مرحله دوم :اولویت بندی فعالیت ها                                              ۱۳

 

۲-۳-۳-مرحله سوم :به انجام رساندن فرآیندها به طور موفقیت آمیز                   ۱۳

 

۲-۳-۴-مرحله چهارم :مرحله بازبینی و اصلاح مستمر                                   ۱۳

 

۲-۴-کاربرد فناوری اطلاعات در مدیریت مصرف انرژی                                     ۱۴

 

۲-۴-۱-نقش اینترنت و تجارت الکترونیک در مدیریت مصرف انرژی                  ۱۴

 

۲-۴-۲-مدیریت و برآورد نیاز به مصرف انرژی                                             ۱۵

 

۲-۴-۳-روش های کنترل شبکه ای                                                            ۱۶

 

۲-۴-۳-۱-سیستم  های SCADA                                                    ۱۶

 

۲-۴-۳-۲-سیستم ذخیره سازی اطلاعات تجهیزات                                    ۱۷

 

۲-۴-۳-۳-سیستم مدیریت انرژی EMS                                                ۱۷

 

۲-۴-۳-۴-سیستم مدیریت تولید انرژی  GMS                                       ۱۸

 

۲-۴-۳-۵-سیستم مدیریت توزیع انرژی DMS                                       ۱۸

 

۲-۴-۴ –سیستم اطلاعات جغرافیایی   GIS                                              ۱۹

 

۲-۴-۴-۱-منابع اطلاعات در سیستم GIS                                             ۲۰

 

۲-۴-۴-۲-کاربردهای GIS در صنعت انرژی                                           ۲۰

 

۲-۴-۵-سیستم اطلاعات مشتری CIS و CRM                                        ۲۱

 

۲-۴-۶-سیستم اطلاعات انرژی EIS                                                       ۲۳

 

۲-۴-۷-برنامه ریزی منبع انرژی ERP                                                    ۲۴

 

۲-۴-۸-ممیزی خریداران انرژی و برنامه های کاربردی                                  ۲۴

 

۲-۶-بررسی سیستم های SCADA                                                         ۲۵

 

۲-۶-۱-تاریخچه سیستم های SCADA                                                 ۲۶

 

۲-۶-۲-ساختار سیستم های SCADA                                                  ۲۷

 

۲-۶-۳-عملیات در سیستم های SCADA                                              ۲۸

 

 

 

۲-۶-۴-مزایای استفاده از سیستم های SCADA                                      ۲۹

 

۲-۶-۵-کاربرد سیستم های SCADA  در مدیریت مصرف انرژی                   ۳۰

 

۲-۷-نتیجه گیری فصل                                                                          ۳۱

 

فصل سوم :پیشینه پژوهشی .۳۲

 

۳-۱-مقدمه                                                                                          ۳۲

 

۳-۲-کاربرد سیستم های SCADA  در مدیریت و بهینه سازی مصرف انرژی       ۳۲

 

۳-۲-۱-صرفه جویی در مصرف انرژی                                                     ۳۲

 

۳-۲-۲-کاربرد سیستم های SCADA  در افزایش بازدهی سازمان                ۳۲

 

۳-۲-۳-مزایای صرفه جویی در مصرف انرژی                                            ۳۳

 

۳-۲-۴-آنالیز ROI                                                                        ۳۳

 

۳-۳-مراحل و روش های به کارگیری سیستم های SCADA  در مدیرت انرژی        ۳۴

 

۳-۳-۱-آنالیز و بررسی دقیق میزان مصرف انرژی و اوج بار مصرفی                    ۳۴

 

۳-۳-۲-آنالیز و اندازه گیری سایر داده های مورد نیاز در مدیریت مصرف انرژی       ۳۵

 

۳-۴-کاربرد سیستم های SCADA  در افزایش راندمان                                   ۳۶

 

۳-۵-زمانبندی کارکرد مصرف کننده ها به وسیله سیستم های SCADA             ۳۸

 

۳-۶-کاربرد سیستم های SCADA  در مدیریت سیستم روشنایی                      ۳۸

 

۳-۷-کاربرد سیستم های SCADA  در مدیریت و کنترل تجهیزات                    ۴۰

 

۳-۸-کاربرد سیستم های SCADA  در سازماندهی پرسنل فنی                        ۴۰

 

۳-۹-کاربرد سیستم های SCADA  در کاهش استهلاک تجهیزات                    ۴۱

 

۳-۹-۱-کاهش استهلاک تجهیزات با کم کردن حجم کاری                            ۴۲

 

۳-۹-۲-کاهش استهلاک با اعمال روش های کنترلی                                    ۴۲

 

۳-۱۰-کاربردسیستم های SCADA  در صنعت برق                                     ۴۲

 

۳-۱۰-۱-کاربرد سیستم هایSCADA  درافزایش راندمان نیروگاه های برق     ۴۲

 

۳-۱۰-۲-ایجاد شبکه های هوشمند و بهبود راندمان شبکه برق سراسری            ۴۳

 

۳-۱۱-کاربرد منطق فازی و هوش مصنوعی در مدیریت و بهینه سازی مصرف         ۴۳

 

۳-۱۱-۱-استفاده از هوش مصنوعی در پیش بینی مقدار مصرف انرژی               ۴۳

 

۳-۱۱-۲-بهره گیری از منطق فازی برای پیش بینی مقدار مصرف                    ۴۴

 

 

۳-۱۲-کاربرد منطق فازی در کاهش مصرف انرژی در کوره های صنعتی                ۴۵

 

۳-۱۳-کاربرد سیستم های SCADA  در مدیریت سیستم های مرتبط با دما        ۴۶

 

۳-۱۳-۱-کاربرد سیستم های SCADA در مدیریت سیستم های گرمایشی      ۴۶

 

۳-۱۳-۲-پایش و ثبت دقیق دما بر حسب زمان                                          ۴۶

 

۳-۱۳-۳-امکان پیاده سازی روش های پیشرفته کنترل دما                              ۴۷

 

۳-۱۳-۴-امکان استفاده از تقویم زمانی برای کارکرد سیستم تهویه مطبوع         ۴۸

 

۳-۱۴-داده کاوی اطلاعات سیستم های SCADA  جهت افزایش امنیت               ۴۸

 

۳-۱۵-استفاده از میکرو کنترولرجهت بهبود عملکرد سیستم های SCADA       ۴۹

 

۳-۱۶-استفاده از قابلیت های نرم افزارSCADA  در فرآیند کنترل                   ۴۹

 

۳-۱۷-امکان استفاده از OPC در نرم افزار SCADA                                 ۵۰

 

۳-۱۸-استفده از سیستم های SCADA  بر مبنای وب                                   ۵۰

 

۳-۱۹-استفاده از روش های مدل سازی در مدیریت انرژی                                 ۵۱

 

۳-۲۰-جمع بندی تحقیقات گذشته                                                          ۵۲

 

۳-۲۱-نتیجه گیری فصل                                                                       ۵۳

 

فصل چهارم :روش پیاده سازی ، آزمایش ها و نتایج.۵۵

 

۴-۱-مقدمه                                                                                      ۵۵

 

۴-۲-اهداف مدیریت انرژی در کوره های الکتریکی                                       ۵۵

 

۴-۲-۱-کاهش انرژی مصرفی در کوره های الکتریکی                                ۵۶

 

۴-۲-۲-کاهش اوج بار مصرفی در کوره های الکتریکی                               ۵۶

 

۴-۳-فرآیند مصرف انرژی در یک کوره الکتریکی                                         ۵۶

 

۴-۳-۱-اندازه گیری دما                                                                    ۵۹

 

۴-۳-۲-اندازه گیری پارامترهای مرتبط با مصرف انرژی                              ۶۰

 

۴-۳-۳-کنترل توان در کوره های الکتریکی                                            ۶۱

 

۴-۴-طراحی فرآیند مدیریت مصرف انرژی در کوره های الکتریکی                   ۶۳

 

۴-۴-۱-تععین پارامترهای مورد نیاز جهت اندازه گیری و کنترل                   ۶۳

 

۴-۴-۲-انتخاب RTU  ها جهت فرآیند مدیریت مصرف انرژی                     ۶۴

 

۴-۴-۳-ارتباط نرم افزار SCADA  با RTU  ها                                    ۶۵

 

۴-۴-۴-پروتکل های ارتباطی                                                             ۶۶

 

۴-۴-۵-نصب تجهیزات جهت فرآیند آزمایشی                                         ۷۱

 

۴-۴-۶-نصب RTU ها در نرم افزار SCADA                                     ۷۶

 

۴-۴-۷-بررس عملکرد سیستم کنترل توان                                             ۷۸

 

۴-۵-آزمایش اول:بررسی روند مصرف انرژی در روش کنترل ON/OFF          ۷۹

 

۴-۵-۱-طراحی نرم افزار جهت آزمایش اول                                           ۷۹

 

۴-۵-۲-بررسی وتحلیل نمودارهای مرتبط با مصرف انرژی در آزمایش اول      ۸۲

 

۴-۶-آزمایش دوم :بررسی روند مصرف انرژی در روش کنترل ON/OFF

 

با اعمال محدودیت در اوج بار مصرفی                                                   ۸۵

 

۴-۶-۱-اصلاح برنامه نرم افزاری جهت آزمایش دوم                                 ۸۶

 

۴-۶-۲-بررسی وتحلیل نمودارهای مرتبط با مصرف انرژی درآزمایش دوم      ۸۷

 

۴-۷-آزمایش سوم :بررسی روند مصرف انرژی در روش کنترل PID              ۸۹

 

۴-۷-۱-طراحی نرم افزار جهت انجام آزمایش سوم-روش کنترلی PID        ۸۹

 

۴-۷-۲- بررسی وتحلیل نمودارهای مرتبط با مصرف انرژی درآزمایش سوم    ۹۲

 

۴-۸-آزمایش چهارم :  بررسی روند مصرف انرژی در روش کنترل PID

 

همراه با اعمال محدودیت توان                                                           ۹۴

 

۴-۸-۱-طراحی نرم افزار جهت انجام آزمایش چهارم                               ۹۵

 

۴-۸-۲- بررسی وتحلیل نمودارهای مرتبط با مصرف انرژی درآزمایش سوم     ۹۵

 

۴-۹-آزمایش پنجم :بررسی روند مصرف انرژی در روش PID  همراه با

 

اعمال محدودیت توان در پیش بینی کوتاه مدت                                  ۹۷

 

۴-۹-۱-طراحی نرم افزار جهت انجام آزمایش پنجم                                 ۹۷

 

۴-۹-۲-بررسی و تحلیل نمودارهای آزمایش پنجم                                   ۹۹

 

۴-۱۰-نتیجه گیری فصل                                                                  ۱۰۲

 

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری و پیشنهادها ۱۰۴

 

۵-۱-مقدمه                                                                                  ۱۰۴

 

۵-۲-نتایج بدست آمده از فرآیندهای آزمایشی                                        ۱۰۴

 

۵-۲-۱-تحلیل نتایج حاصل از آزمایش اول                                           ۱۰۵

 

۵-۲-۲-تحلیل نتایج حاصل از آزمایش دوم                                           ۱۰۶

 

۵-۲-۳-تحلیل نتایج حاصل از آزمایش سوم                                          ۱۰۶

 

۵-۲-۴-تحلیل نتایج حاصل از آزمایش چهارم                                       ۱۰۷

 

۵-۲-۵-تحلیل نتایج حاصل از آزمایش پنجم                                        ۱۰۷

 

۵-۳-مزایای استفاده از طرح ارائه شده در تحقیق                                     ۱۰۷

 

۵-۳-۱-کاهش هزینه های مستقیم                                                    ۱۰۸

 

۵-۳-۲-کاهش هزینه های غیر مستقیم                                               ۱۰۸

 

۵-۳-۳-بهبود فرآین تولید و تاثیر آن بر افزایش کیفیت                            ۱۰۸

 

۵-۴-پیشنهادات جهت ادامه کار در آینده                                              ۱۰۹

 

۵-۴-۱-استفاده از روش های کنترل نوین                                            ۱۰۹

 

۵-۴-۲-محاسبه نرخ بازگشت سرمایه                                                 ۱۰۹

 

۵-۴-۳-استفاده از سیستم های مدیریت انرژی اقتصادی                          ۱۰۹

 

۵-۵-۴-ارتباط با سایر نرم افزار های سازمانی                                       ۱۱۰

 

۵-۴-۵-افزایش راندمان تجهیزات با بهره گرفتن از ظرفیت بهینه                    ۱۱۰

 

مراجع                                                                                         ۱۱۱

 

چکیده  به زبان انگلیسی                                                                   ۱۱۵

 

 

 

 

 

فهرست جدول ها

 

صفحه

 

جدول ۴-۱-RTU  های استفاده شده در فرآیند آزمایشی                                         ۶۵

 

جدول ۴-۲-قالب بسته های اطلاعاتی در پروتکل Modbus RTU                             ۶۹

 

جدول ۴-۳-ارسال یک در خواست از Master                                                      ۷۰

 

جدول ۴-۴-ارسال یک پاسخ از Slave                                                              ۷۰

 

جدول ۴-۵-لیست تجهیزات استفاده شده در فرآیند آزمایشی مدیریت مصرف انرژی         ۷۳

 

جدول ۴-۶-تعیین مقدار اوج بار در هر مرحله                                                        ۸۶

 

جدول ۵-۱-مشخصات ۵ فرآیند آزمایشی                                                           ۱۰۵

 

جدول ۵-۲-نتایج حاصل از ۵ فرآیند آزمایشی                                                      ۱۰۵

 

فهرست شکل ها

 

 

 

صفحه

 

شکل ۱-۱-ساختار کلی سیستم های SCADA                                                    ۲۸

 

شکل ۳-۱-کاربرد سیستم های SCADA  در کنترل اوج بار مصرفی                          ۳۵

 

شکل ۳-۲-افزایش راندمان پمپ های آبرسان با بهره گرفتن از سیستم های SCADA          ۳۷

 

شکل ۳-۳-کاهش هزینه انرژی ماهینه در اثر افزایش راندمان پمپ ها                           ۳۸

 

شکل ۳-۴-کاربرد سیستم های SCADA  در کنترل سیستم های روشنایی                  ۴۰

 

شکل ۳-۵-کاربرد سیستم های SCADA  در پایش مداوم انرژی                               ۴۱

 

شکل ۳-۶-کاربرد منطق فازی در پیش بینی مقدار مصرف انرژی                                 ۴۵

 

شکل ۳-۷-نمودار مقایسه مصرف انرژی در سیستم کنترل Fuzzy وon/off             ۴۷

 

شکل ۴-۱-یک نمای کلی از یک کوره الکتریکی                                                     ۵۹

 

شکل ۴-۲-تغییر ولتاژ موثر با تغییر زاویه آتش تریستور ها                                        ۶۲

 

شکل ۴-۳-سیستم کنترل توان scr  با ورودی آنالوگ                                           ۶۲

 

شکل ۴-۴-نحوه ارتباط rtu ها با سرور مرکزی در استاندارد   rs485                     ۶۶

 

شکل ۴-۵-دیاگرام سیستم طراحی شده جهت مدیریت مصرف انرژی کوره های الکتریکی   ۷۲

 

شکل ۴-۶-تصویر تجهیزات نصب شده جهت فر آیند مدیریت مصرف انرژی                    ۷۶

 

شکل ۴-۷-نصب rtu در نرم افزار SpecView                                                 ۷۷

 

شکل ۴-۸-رابطه بین مقدار DAC و توان خروجی در فرآیند مورد آزمایش                    ۷۸

 

شکل ۴-۹-نمودار فرآیند حرارتی آزمایشی                                                            ۷۹

 

شکل ۴-۱۰-پروگرامر طراحی شده در محیط نرم افزاری SpecView                         ۸۰

 

شکل ۴-۱۱-اضافه کردن نمودار ها در نرم افزار SpecView                                    ۸۲

 

شکل۴-۱۲-نمودار پارامترهای دما بر حسب زمان در آزمایش اول                                ۸۳

 

شکل ۴-۱۳-نمودار پارامترهای مصرف انرژی در آزمایش اول                                      ۸۴

 

شکل ۴-۱۴-نمودار پارامترهای دما و انرژی به صورت توام در آزمایش اول                      ۸۵

 

شکل۴-۱۵-نمودار پارامترهای دما بر حسب زمان در آزمایش دوم                                ۸۷

 

شکل ۴-۱۶-نمودار پارامترهای مصرف انرژی در آزمایش دوم                                    ۸۸

 

شکل ۴-۱۷-نمودار پارامترهای دما و انرژی به صورت توام در آزمایش دوم                    ۸۹

 

شکل ۴-۱۸-پیاده سازی الگوریتم کنترلی PID  در نرم افزار  SpecView                 ۹۱

 

شکل ۴-۱۹-کنترلر PID  طراحی شده در نرم افزار SpecView                             ۹۲

 

شکل۴-۲۰-نمودار پارامترهای دما بر حسب زمان در آزمایش سوم                             ۹۳

 

شکل ۴-۲۱-نمودار پارامترهای مصرف انرژی در آزمایش سوم                                   ۹۳

 

شکل ۴-۲۲-نمودار پارامترهای دما و انرژی به صورت توام در آزمایش سوم                   ۹۴

 

شکل۴-۲۳-نمودار پارامترهای دما بر حسب زمان در آزمایش چهارم                           ۹۵

 

شکل ۴-۲۴-نمودار پارامترهای مصرف انرژی در آزمایش چهارم                                 ۹۶

 

شکل ۴-۲۵-نمودار پارامترهای دما و انرژی به صورت توام در آزمایش چهارم                 ۹۷

 

شکل ۴-۲۶-طراحی یک سیستم کنترل PID  با قابلیت بیش بینی کوتاه مدت توان        ۹۸

 

شکل۴-۲۷-نمودار پارامترهای دما بر حسب زمان در آزمایش پنجم                             ۹۹

 

شکل ۴-۲۸-نمودار پارامترهای مصرف انرژی در آزمایش پنجم                                  ۱۰۰

 

شکل ۴-۲۹-نمودار پارامترهای دما و انرژی به صورت توام در آزمایش پنجم                  ۱۰۱

 

شکل ۴-۳۰-بررسی عملکرد پیش بینی کوتاه مدت توان                                         ۱۰۲

 

مقدمه

بررسی تغییرات میدان الکتریکی در ساختار نانونقطه کوانتومی با نانو پوسته فلزی و جدا کننده دی الکتریک

الکتریک

 

استاد راهنما:

 

دکتر عبدالناصر ذاکری

 

 

 

 

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

 

 

 

 

 

فهرست مطالب:

 

۱فصل اول: مقدمه    ۱

 

۲فصل دوم: ویژگی های ساختار مورد بررسی

 

۲-۱ویژگی نقطه کوانتومی
۸
۲-۱-۱اکسیتون
۸
۲-۲پلاسمون سطحی
۱۲
۲-۳ساختار نقطه کوانومی پلاسمونی
۱۳
۲-۴-روش ریاضی استفاده شده برای محاسبه ی تابع دی الکتریک نانوپوسته فلزی

 

 

۱۴
۲-۵بررسی مدل درود
۱۵
۲-۵-۱مدل درود در فلزات
۱۵
۲-۵-۲-اصلاح مدل درود برای نانو فلزات
۱۷
۲-۵-۳-نمودارهای تابع دی الکتریک وابسته به اندازه نانو فلزات نجیب
۱۸

 

۳فصل سوم:نحوه انجام محاسبات

 

۳-۱بسط موج تخت بر حسب هماهنگ های کروی برداری
۲۴
۳-۲ویژگی های هماهنگ های کروی برداری
۳۳
۳-۲-۱-راست هنجارش مدهای M و N
۳۳
۳-۲-۲-راست هنجارش مدهای M و.M
۳۴
۳-۲-۳-راست هنجارش مدهای N و N
۳۷
۳-۳بسط موج تخت فرودی بر حسب هماهنگ های کروی در محیط اطراف(آب)
۳۸
۳-۳-۱محاسبه میدان الکتریکی موج فرودی
۳۸
۳-۳-۲بسط میدان  مغناطیسی موج تخت فرودی
۴۵
۳-۳-۳-استفاده از شرایط مرزی برای به دست آوردن بسط میدان الکتریکی

 

و مغناطیسی داخل نانوذره
۴۶
۳-۳-۴-میدان الکتریکی در نقطه کوانتومی
۴۷
۳-۳-۵میدان پراکنده شده
۴۷
۴فصل چهارم:محاسبات عددی و نتایج

 

۴-۱تغییرات میدان الکتریکی بر حسب ضخامت لایه دی الکتریک در طول موج ۸۰۰نانومتر
۵۳
۴-۲ تغییرات میدان الکتریکی بر حسب ضخامت لایه دی الکتریک در طول موج ۹۵۰نانومتر
۵۶
۴-۳تغییرات میدان الکتریکی بر حسب گذردهی نسبی دی الکتریک در ضخامت های

 

مختلف نانوفلز نجیب در طول موج ۸۰۰نانومتر
۵۹
۴-۴تغیییرات میدان الکتریکی بر حسب گذردهی نسبی دی الکتریک در ضخامت های

 

مختلف نانوفلز نجیب در طول موج ۹۵۰نانومتر
۶۲
۴-۵ تغییرات میدان الکتریکی به عنوان تابعی از گذردهی نسبی دی الکتریک در ضخامت

 

ثابت ۲ نانومتر
۶۴
۴-۶ تغییرات میدان الکتریکی در نقطه کوانتومی بر حسب افزایش شعاع در ۸۰۰ نانومتر

 

و ضخامت نانوپوسته فلزی ۲ نانومتر
۶۶
۵- فصل پنجم:نتیجه‌گیری و کارهای آینده

 

۵-۱پیشنهادات ادامه کار
۶۹
منابع           ۸۳

 

پیوست‌ها

 

پیوست الف:کد نویسی مربوط به تابع دی الکتریک اصلاح شده نانو فلز  ۷۵

 

پیوست ب : حل دوازده معادله دوازده مجهول در متمتیکا ۷۷

 

پیوست پ: کد نویسی مطلب برای یکی از ضرایب    ۸۲

 

پیوست ت : کد نویسی مطلب برای افزایش میدان در نقطه کوانتومی   ۸۴

 

چکیده و صفحه عنوان به انگلیسی

 

 

 

فهرست جدول ها

 

جدول ‏۲‑۱: شعاع بوهر اکسیتون و گاف انرژی چند نیمه رسانا ۱۱

 

جدول ‏۲‑۲ :  فرکانس پلاسمای حجمی ،ثابت میرایی ? و سرعت فرمی  برای سه

 

فلز نجیب مس ، طلا و نقره. ۱

 

 

 

فهرست شکل ها

 

شکل ‏۲‑۱:نوار گاف انرژی نقاط کوانتومی ۱۰

 

شکل ‏۲‑۲: طیف جذبی و فلورسانس نقاط کوانتومی CdSe در اندازه های مختلف. ۱۱

 

شکل ‏۲‑۳: طرح واره نقطه کوانتومی پلاسمونی دو پوسته ای با جدا کننده دی الکتریک. ۱۴

 

شکل ‏۲‑۴: نمودار قسمت موهومی تابع دی الکتریک نانو پوسته مس بر حسب طول

 

موج با احتساب اثر اندازه در ضخامت های متفاوت ۱۸

 

شکل ‏۲‑۵: نمودار قسمت موهومی تابع دی الکتریک نانوپوسته‌ی طلا بر حسب طول

 

موج با احتساب اثر اندازه در ضخامت های متفاوت ۱۹

 

شکل ‏۲‑۶: نمودار قسمت موهومی تابع دی الکتریک نانوپوسته‌ی نقره  بر حسب طول

 

موج با احتساب اثر اندازه در ضخامت های متفاوت ۱۹

 

شکل ‏۲‑۷: نمودار قسمت حقیقی تابع دی الکتریک نانوپوسته‌ی مس بر حسب طول

 

موج با احتساب اثر اندازه در ضخامت های متفاوت در محدودهnm800 تاnm950. 20

 

شکل ‏۲‑۸: نمودار قسمت حقیقی تابع دی الکتریک نانوپوسته‌‌ی طلا بر حسب طول

 

موج با احتساب اثر اندازه در ضخامت های متفاوت در محدودهnm800 تاnm950. 20

 

شکل ‏۲‑۹: نمودار قسمت حقیقی تابع دی الکتریک نانوپوستهی نقره بر حسب طول

 

موج با احتساب اثر اندازه در ضخامت های متفاوت در محدودهnm800 تاnm950. 21

 

شکل ‏۳‑۱: نانو ساختار چندلایه کروی شامل نقطه کوانتومی، نانوپوسته فلز نجیب و

 

جداکننده دی‌الکتریک. ۴۷

 

شکل ‏۴‑۱ :نمودارتغییرات میدان الکتریکی بر حسب ضخامت لایه دی الکتریک در

 

ضخامتهای مختلف نانو پوسته مس درطول موج۸۰۰ نانومتر. ۵۳

 

شکل ‏۴‑۲:نمودار تغییرات میدان به عنوان تابعی از ضخامت لایه دی الکتریک در ضخامت‌های

 

مختلف نانوپوسته فلز طلا در طول موج ۸۰۰ نانومتر. ۵۴

 

شکل ‏۴‑۳: نمودار تغییرات میدان به عنوان تابعی از ضخامت لایه دی الکتریک در ضخامت

 

های مختلف نانوپوسته فلز نقره در طول موج ۸۰۰ نانومتر. ۵۵

 

شکل ‏۴‑۴: نمودار تغییرات میدان الکتریکی بر حسب ضخامت لایه دی الکتریک در

 

ضخامتهای مختلف نانو پوسته مس درطول موج۹۵۰ نانومتر. ۵۶

 

شکل ‏۴‑۵: نمودار تغییرات میدان الکتریکی به عنوان تابعی از ضخامت لایه دی الکتریک

 

در ضخامت های مختلف نانوپوسته فلز طلا در طول موج ۹۵۰ نانو متر. ۵۷

 

شکل ‏۴‑۶: نمودار تغییرات میدان به عنوان تابعی از ضخامت لایه دی الکتریک در

 

ضخامت های مختلف نانوپوسته فلز نقره در طول موج ۹۵۰نانومتر. ۵۸

 

شکل ‏۴‑۷ :تغییرات میدان الکتریکی به عنوان تابعی از گذردهی نسبی دی الکتریک

 

در ضخامت های مختلف نانو پوسته مس در طول موج ۸۰۰نانومتر. ۵۹

 

شکل ‏۴‑۸:تغییرات میدان الکتریکی به عنوان تابعی از گذر دهی نسبی دی الکتریک

 

در ضخامت های مختلف نانو پوسته طلا در طول موج nm 800. 60

 

شکل ‏۴‑۹ :تغییرات میدان الکتریکی به عنوان تابعی از گذردهی نسبی دی الکتریک

 

در ضخامت های مختلف نانوپوسته نقره در طول موجnm 800. 61

 

شکل ‏۴‑۱۰: تغییرات میدان الکتریکی به عنوان تابعی از گذردهی نسبی دی الکتریک

 

در ضخامت های مختلف نانوپوسته مس در طول موجnm 950. 62

 

شکل ‏۴‑۱۱: تغییرات میدان الکتریکی به عنوان تابعی از گذردهی نسبی دی الکتریک

 

در ضخامت های مختلف نانوپوسته طلا در طول موجnm 950. 63

 

شکل ‏۴‑۱۲: تغییرات میدان الکتریکی به عنوان تابعی از گذردهی نسبی دی الکتریک

 

در ضخامت های مختلف نانوپوسته نقره در طول موجnm 950. 63

 

شکل ‏۴‑۱۳: مقایسه افزایش میدان الکتریکی بر حسب گذر دهی نسبی دی الکتریک برای

 

سه فلز نجیب در دو طول موج nm800 وnm 950 در ضخامت نانو پوسته

 

فلزی nm2. 64

 

شکل ‏۴‑۱۴:تغییرات میدان الکتریکی درون نقطه کوانتومی برحسب شعاع نقطه کوانتومی

 

برای سه فلز نجیب با ضخامت nm2 در طول موج nm 800  و ضخامت لایه

 

دی­الکتریک nm21. 66

 

شکل ‏۵‑۱:نانو ساختار چندلایه کروی شامل نقطه کوانتومی ولایه متناوب دی‌الکتریک و

 

فلز. ۶۹

 

چکیده

 

در این رساله هدف بررسی تغییرات میدان الکتریکی در ساختار نانونقطه کوانتومی با نانو پوسته­ی فلزی و جدا کننده­ دی الکتریک است. این قبیل نانو ذرات برای کاربردهای پزشکی مانند تصویربرداری از بافت­های عمیق و فوتو دینامیک تراپی به­ کار می­رود. این نانو ذرات توسط آب احاطه شده ­اند زیرا بافت بدن تا حد زیادی آب است. در اینجا تغییرات میدان الکتریکی در ساختار نانویی ذکر شده با نانوپوسته­ی فلز مس، نقره و طلا در دو طول موج ۸۰۰ و ۹۵۰ نانومتر بررسی و مقایسه شده است. برای محاسبه ثابت دی‌الکتریک فلزات نجیب مدل درود به کار رفته است. در مقیاس نانومتری با کاهش اندازه ذرات، نسبت سطح به حجم سیستم زیاد می‌شود، لذا مدل درود باید اصلاح شود. در تحقیقات گذشته این امر صورت نگرفته است. برای انجام این پژوهش روش تئوری پراکندگی مای استفاده شده است. میدان الکترومغناطیسی بر حسب هماهنگ های کروی برداری بسط داده شده است. با توجه به شرایط مرزی و با بهره گرفتن از نرم افزار متمتیکا و نرم افزار متلب نسبت میدان الکتریکی  در نانو ذره را به میدان تابشی،  بر حسب متغیرهای مختلف مانند ضخامت نانو پوسته فلزی، طول موج و. به دست آورده ایم. افزایش میدان الکتریکی بیش از دو برابر برای این نانوذره برای هر سه نانوپوسته فلزی در ضخامت ۲ نانومتر برای طول موج ۸۰۰ نانومتر  به دست آمده است. در طول موج nm950 با کاهش ضخامت نانو پوسته فلزی میدان الکتریکی افزایش می­یابد.  طول موج ۸۰۰ نانومتر افزایش میدان بیشتری در مقایسه با طول موج ۹۵۰ نانومتر را نتیجه می­دهد.
مقدمه

 

روش حل پراکندگی توسط یک کره از زمان‌های خیلی قبل وجود داشته است. در ۱۹۰۸، مای به منظور توضیح رنگ های متنوع در جذب و پراکندگی توسط ذرات کلوئیدی کوچک طلا معلق در آب، این تئوری را توسعه داد. کار دبای که موضوع پایان نامه دکترایش، به فشار تابشی بر ذرات کروی مربوط می‌شد. او به جای کار کردن مستقیم با مولفه‌های بردارهای میدان ؛ تابع پتانسیل[۱] مشتق شده از بردار هرتز[۲] را به کار برد،همان کاری که مای انجام داد[۱].

 

مقاله مای )۱۹۰۸(تحت عنوان «ملاحظات اپتیکی در محیط های غیرشفاف[۳]، به خصوص ذرات طلای کلوئیدی» تنها بیانی از فرمول های پراکندگی نیست؛ بلکه به علت هر دو جنبه آزمایشگاهی و محاسباتی اهمیت داشته است[۲]. محاسبه رنگ های تابان که از ذرات فلزی کلوئیدی پراکنده می‌شوند، توسط فارادی( ۱۸۵۷) مطالعه شد .[۳]

 

کارهایی که در پراکندگی مای )۱۹۰۸( مرجع قرار گرفته بودند توسط افراد زیر ارائه شدند[۱] :

 

تامسون[۴] (۱۸۹۳) در مورد کره های کاملاً بازتاب کننده،

 

ریلی[۵] در مورد کره های دی الکتریک کوچک

 

و لورنز[۶] (۱۸۹۸،۱۸۸۰ ) در مورد کره های جاذب کوچک.

 

هر چند این تئوری توسط چندین محقق قبل از مای کار شده بود و حتی تاریخچه آن به نیمه قرن نوزدهم بر می گردد . لوگان[۷] (۱۹۶۵-۱۹۶۲) یک تاریخچه قابل ملاحظه را دنبال کرده است، کلبش[۸]در ۳۰ اکتبر ۱۸۶۱ مقاله‌ای تحت عنوان «درباره بازتاب روی یک سطح کروی‌» ارائه داد و در ۱۸۶۳ منتشر شد. یک سال قبل از اینکه تئوری الکترومغناطیس نور توسط ماکسول پیشنهاد شود. در این مقاله کلبش حل کلی برای معادله موج کشسان بر حسب تابع موج برداری به دست آورد، که توسط نویسنده های بعدی استفاده شد. هر دولورنز (۱۸۹۰،۱۸۹۸) و دبای (۱۹۰۹)کار کلبش را مرجع قرار دادند.

 

مسئله موج کشسان بسیار پیچیده تر از هر دو مسئله موج الکترومغناطیسی یا صوتی است. حل اخیر می توان از  تجزیه تحلیل کلبش با قرار دادن  سرعت انتشار امواج طولی به سمت بی نهایت به دست آورد برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توان به کتاب پراکندگی نور کرکر[۹] (۱۹۶۹) مراجعه نمود[۱].

 

نه مای و نه دبای هیچ کدام جز اولین کسانی نبودند که یک جواب برای مسئله کره به دست آورده بودند. تعیین اینکه دقیقاً چه کسی در این امر اولین بوده کار ساده ای نیست. هر چند لورنز یک مدعی قوی برای این افتخار است.

 

حل کره روکش شده توسط کرکر و ادن[۱۰] (۱۹۵۱) برای اولین بار انجام شد؛ که می توان آن را به کره چندلایه تعمیم داد [۲].

 

در سال ۱۹۷۵ ، ایساکی و همکاران[۱۱] برای نخستین بار مفهوم سیمهای کوانتومی و نقاط کوانتومی را ارائه دادند[۴] . در سال ۱۹۸۲، دو دانشمند روسی به نـام­های اکیموف[۱۲] و اوموشچنکو[۱۳] مشاهده اولین محدودیت کوانتومی [۱۴]را گزارش کردند [۵]. پیشرفت منظم نقاط کوانتومی در علم و فن آوری پس از سال ۱۹۸۴ به دست آمد، زمانی که لوئیس بروس[۱۵] رابطه بین اندازه و گاف انرژی نانو ذرات نیمه هادی به دست آورد [۶,۷]. با این حال برای ساخت موفقیت آمیز نقاط کوانتومی کلوئیدی Cdx(x=S,Se,Te) توسط ماری[۱۶] و همکاران با اندازه قابل تنظیم زمانی نزدیک به یک دهه به طول انجامید [۸].

 

با گسترش روز افزون علم نانو دریچه های جدیدی در دنیای علم گشوده شده است به گونه ای که توسعه این علم در دهه‌های اخیر امکان ساخت طیف جدیدی از ادوات را فراهم آورده است[۹] . علم نانو با ورود به دنیای اپتیک امکان ساخت ادوات نوری متنوعی را فراهم آورده است. ساختارهای نانویی بازتابنده و جذب کننده نور با بازدهی بالا برای محدوده‌ی وسیعی از وسایل اپتو الکترونیک[۱۷] و سیستم های کاربردی به کار می رود. از سلول‌های خورشیدی[۱۸] و آشکارسازهای[۱۹] ساده گرفته تا بازتابنده های پیشرفته نور مبنی بر کاربرد هایش؛ شامل آن‌هایی که برپایه‌ی جذب چند فوتونی نور[۲۰] اند. از این دید گاه می‌توان به جذب دو فوتونی فلورسانس القایی[۲۱] به عنوان یک پدیده اپتیک غیر خطی قدرتمند اشاره کرد ؛ که برای کابردهای تصویربرداری زیستی به خصوص برای تصویربرداری از بافت های عمیق [۱۰] و برای فوتو دینامیک درمانی[۲۲] [۱۱] به کار می‌رود. در فوتو دینامیک درمانی فوتونی که توسط دو فوتون کم انرژی‌تر تولید شده برای تولید گونه های اکسیژن واکنش دار[۲۳]  یاخته سمی در بافت سرطانی استفاده می شود. در مورد اخیر، متمرکز کردن اشعه نزدیک مادون قرمز[۲۴]  در بافت سرطانی -که به نزدیک مادون قرمز نسبتاً شفاف است – می‌تواند در نفوذ بافت عمیق و به تبع آن تخریب انتخابی سلول های بدخیم از طریق جذب دو فوتونی فلورسانس القایی مؤثر-تولید ROS واداشته شده را نتیجه دهد[۱۱]. با توجه به نانو ساختارها برای تصویر برداری زیستی بر مبنای TPAF یک نیاز بلند مدت به فلوئورفورهای[۲۵] TPAF غیرسمی در بالاترین درخشندگی قابل حصول وجود دارد. به دلیل مزایای متعدد نقاط کوانتومی  بر دیگر فلوئورفورها ،از جمله: الف)طیف جذبی پهن و خصوصیات اختیاری نشر قابل تنظیم؛ ب)بازده کوانتومی بالا؛ ج)پایداری فوتوشیمیایی نسبتاً بالا و د)سطح مقطع جذب دو فوتونی نسبتاً بزرگ، نقطه های کوانتومی[۲۶] نیمه رسانا توجه زیادی را به عنوان نانو ذره TPAF به خود جلب کرده است [۱۲].  نقاط کوانتومی نیمه‌هادی با تحریک الکتریکی توسط گستره‌ی وسیعی از طول موج‌ها در فرکانس‌های کاملاً مشخصی به فلورسانس می‌پردازند، ‌به این شکل که فرکانسی از نور را جذب کرده و در فرکانسی مشخص- که تابع اندازه آنهاست- به نشر نور می‌پردازند. نقطه های  کوانتومی عمدتاً در کاربرد های اپتوالکترونیک مانند لیزر های نیمه هادی، آشکار سازهای نوری یا حافظه های نوری استفاده می‌شوند.

 

فصل دوم را با نقطه های کوانتومی شروع می‌کنیم. ابتدا نگاهی تاریخی به نقاط کوانتومی داریم وسپس از دید فیزیکی به آن می‌پردازیم. نقطه های کوانتومی نانو بلورهای نیمه رسانای با ابعاد بین ۲ تا ۱۰ نانومتر هستند که قطر فیزیکی آن‌ها از شعاع اکسیتون بوهر[۲۷] کوچکتر است. بنابراین شعاع اکسیتون و اثر تحدید کوانتومی[۲۸] و بررسی تغییر اندازه‌ی نقطه کوانتومی با تغییر در خواص اپتیکی را بیان می‌کنیم.

 

در این مسیر برای به کار بردن تابع دی الکتریک فلز نجیب، از مدل درود[۲۹] بهره می‌گیریم. ثابت‌های اپتیکی فلزات نجیب از زمان درود اندازه گیری شده‌اند. برای مقایسه با تئوری، تلاش مداومی برای افزایش دقت آزمایشگاهی صورت می­گرفت. از نتایج اولیه دیده شد که تئوری الکترون آزاد درود در ناحیه مرئی و فرابنفش ناموفق بود. بعد از تئوری کوانتوم، تشخیص داده شده بود که جذب در ناحیه مرئی و فرابنفش، به علت گذار از نوار پر d به نوار رسانشsp بوده است. ذکر این نکته ضروری است که در این رساله تأثیر گذار درون نواری در ثابت دی الکتریک فلزات در نظر گرفته نشده است. زیرا این اثر در محدوده طول موج فرابنفش و مرئی اتفاق می‌افتد و محدوده طول موجی که اینجا بررسی می شود ۸۰۰ تا ۹۵۰ نانومتر است[۱۳].

 

چون ضخامت فلز از مرز چند نانومتر تجاوز نمی‌کند اصلاح مدل درود به علت کاهش پویش آزاد میانگین الکترون ها[۳۰] را نیز بررسی می‌نماییم . هنگامی که مقیاس طول فلز قابل مقایسه یا کمتر از پویش آزاد میانگین الکترون ها باشد، در نتیجه حرکت الکترون های آزاد توسط مرزهای فیزیکی ساختار فلزی محدود می شود. و مسیر میانگین متوسط الکترون های آزاد کاهش می‌یابد. بنابر این مدل درود برای فلزات خیلی نازک باید اصلاح شود. در فصل دوم این اصلاح در مدل درود انجام می‌دهیم. با بهره گرفتن از نرم افزار متلب[۳۱] قسمت موهومی و حقیقی تابع دی الکتریک را برای مس، طلا و نقره رسم می‌نماییم.

 

 

در فصل سوم از معادلات ماکسول[۳۲] شروع کرده‌ و بسط یک موج تخت را بر حسب هماهنگ‌های کروی برداری می‌نویسیم. سپس تعامد هماهنگ‌های کروی را اثبات می‌کنیم و ضرایب بسط موج تخت تابشی را به‌دست می‌آوریم. با توجه به رابطه میدان مغناطیسی و الکتریکی و با توجه به خواص هماهنگ های کروی برداری و بسط میدان الکتریکی و مغناطیسی بر حسب این هماهنگ­ها و شرایط مرزی؛ ما به یک دستگاه معادلاتی دوازده معادله و دوازده مجهول می­رسیم  با بهره گرفتن از نرم افزار متمتیکا[۳۳] به صورت تحلیلی این دستگاه معادلاتی را حل نموده و حال که ضرایب بسط به دست آمدند ما میدان الکترومغناطیسی را در هر موقعیتی داریم و می‌توانیم میدان الکتریکی در هر موقعیتی را نسبت به میدان تابشی اولیه به‌دست آوریم. هر چه افزایش میدان الکتریکی بیشتر باشد اثر فوتودینامیک درمانی و تصویربرداری از بافت‌های سرطانی بهتر انجام می­گیرد.

 

در فصل چهارم نمودار افزایش میدان الکتریکی را به عنوان تابعی از پارامترهای مختلف از قبیل ضخامت لایه دی الکتریک،طول موج،شعاع نقطه کوانتومی،گذردهی نسبی دی الکتریک رسم می نمائیم.

یک تحلیلِ خودقومنگاشتی از یک کرمانجِ خراسانی

یک تحلیلِ خودقومنگاشتی از یک کرمانجِ خراسانی

 

 

 

استاد راهنما

 

دکتر بهرنگ صدیقی

 

 

 

 

 

بهمن ماه ۱۳۹۲

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)


فهرست مطالب
بخش اول ـ نفوسِ نامطمئنه/ کلیات. – ۱ –
قبل‌التحریر: بفرمائید که انصرافِ روایی! – ۲ –
بیانِ مساله. – ۵ –
پرسش پژوهشی: – ۱۰ –
اهداف و ضرورتِ انجام تحقیق: – ۱۰ –
فصل یکم :موضعِ تیوریک؛ یک تصریحِ پیشاقصوی – ۱۲ –

 

 

 

 

1. دیالوگی میانِ « ازِ» کردی و« منِ» فارسی – ۱۳ –
2. شمالِ خراسان؛ بریکولاژِ استعماری؟ – ۱۵ –
3. تاملاتی دربابِ زبانِ ملی/ قومی – ۱۷ –
4. ادبیاتِ اقلیت و هویتِ شلاقی؛ سویِ دیگرِ آن – ۲۳ –

فصل دوم: مباحثِ روش شناختی – ۲۸ –

 

 

 

 

 

1. قصه‌گویی، خاطره‌نویسی، تاریخ‌نگاری – ۲۹ –
2. قومنگاری، قصه و مطالعات فرهنگی – ۳۷ –
3. اتواتنوگرافی از مسیرِ اتنومتدولوژی – ۴۰ –
4. و اما خودِ خودقومنگاری – ۴۴ –
5. بعدالتحریرست: ۲۳/۱۱/۱۳۹۲٫ – ۵۵ –

فهرست منابع – ۵۸ –
بخشِ دوم ـ  از، وای هِنه:یک اتواتنوگرافی از محمودِ طلوعی – ۶۱ –
فصلِ یکم: طرزِ خراسانیِ جنگ‌زده‌گی و انزوا؛ مکتوب از سرحد. – ۶۲ –
فصلِ دوم: جنوبِ خفه‌سوز، خفه‌سوز – ۹۲ –
فصلِ سوم: پاتوق‌ها؛ قلمجیغ‌ها؛ گُواف‌ها – ۱۰۵ –
فصلِ چهارم: سویه‌هایِ طنزِ تیرانداختن – ۱۳۰ –
 

 

بخش اول

 

ـ نفوسِ نامطمئنه

 

 
بجایِ مقدمه

 

قبل‌التحریر: بفرمائید که انصرافِ روایی!

 

او از خودش، از صندوقچه یِ اسرارش حرفی نمی‌زد.
 او اخلاقِ ضدِخاطراتش را در زندگیش بکار می‌بست
ریمون آرون(۱۳۶۶، ص ۱۳۷)


با این نامه، شاید بریزم بهم!
به‌هرنحوی و از هر زاویه‌ای که می‌برگردم به خاطره، پروژه‌ای محتوم به شکست‌ام. آیا من آنقدر زیسته‌ام که نمایایِ قومِ خویش باشم؟ آیا اصلا کدام قوم؟ یک منِ شسته‌رفته‌یِ روایی آیا هستم این میان؟ بعد مقاله‌یِ آشوری(۱۳۸۹) در بابِ اتوبیوگرافیِ تروتسکی میآید: «کتاب از ژرفکاویِ روانشناختی تهی است. شاید همین باورِ هگلی به پیشینگی و اصالتِ کل است که او را از درون‌نگری و جست‌وجویِ فردیتِ خویش در میان فردیت‌هایِ دیگر بازمی‌دارد. «اما من برایِ خود تراژدیِ شخصی نمی شناسم» .آیا مرا نیز زعمی هگلی دربرگرفته است؟ در من کاشف به عمل آمده است، که من اصلا با مبانیِ نظریِ کارم ـ که هویتِ نژادی و زبانیِ خاصی را از پیش برایم فرض می‌گیرد ـ همکاسه نیستم. پژوهشگر در روشِ اتواتنوگرافی، از بدوِ امر در دامچاله‌ای است. چگونه می‌توان معضلِ سولِپسیزِم و تعمیمِ افراطیِ خود به دیگری را توجیه و تبیین کرد؟ اینجا روشِ مذکور به میدانی هنری وصله و متوسل می‌شود و همینجا است که در تعارض با رویکردِ مارکسیستیِ تروتسکی و بسیاری رویکردهایِ دیگر قرار می‌گیرد. من نیز در شرایطِ اسفبارِ اکنونی و عطف به اینکه هنوز نیمی از یک دوره‌یِ زندگی را هم نگذرانده‌ام، ازاین‌جهت، با مارکسیست‌ها موافق‌ترم. به عقیده‌یِ پلخانفِ روس در«نقشِ شخصیت در تاریخ»( بی تا)، شخص با اشراف به مقتضیاتِ ضرورت است که به آزادی نزدیک می‌شود. مارکسیست‌ها هم نقشِ شخصیت در تاریخ را منتفی نمی‌دانند: دیکتاتوریِ پرولتاریا خودش نمی‌آید، باید آورده شود. میل به کار دوباره. همین « نقش شخصیت در تاریخ» می‌تواند که موضوعِ جدیدم باشد. آیا پایان‌نامه‌ای که از آواره‌گیِ جبری می‌گوید، خود در خدمتِ آگاهی(به قوانینِ امرِ ضرور و جبری) و لذا نزدیکی به آزادی نیست؟ راهنما وارد می‌شود و با دلگیری می‌گوید: هرچند که آگاهیِ خود تورِ دستبافتِ دیگری از قدرت است! پایان‌نامه می‌تواند یک نقشِ شخصی در تاریخ باشد و این گزاره مرا به اتمامِ پروژه ترغیب می‌کند. کدامیک می‌چربد؟ آن اتوبیوگرافیِ شرافتمندانه‌یِ ناظر به انسانِ تمام، یا این ترغیبِ وسوسه انگیز؟

 

 

قصه‌ی این زندگیِ کمبارِ شکمپاره، روایتِ شکستِ مدام است و استیگماتیزه‌کردنِ ژنرال‌هایِ شکست‌خورده، بعید می‌دانم که به دردِ تاریخ بخورد؛ چرا که شکست، تمِ محوریِ قومیت در این کشور است. روایتِ مکررِ شکست، روزی روزگاری به مرگِ دلالت‌هایِ سیاسیِ شکست می‌انجامد و بفرجام به محوِ برابرنهادِ آن: ظفر. آیا این همان تزِ کم‌گوییِ آدورنویی نیست در قبالِ فاجعه؟ یا نباید به توصیف رفت یا باید که این توصیف، توصیفِ عمیقِ گیرتزی باشد. البته می‌توانم این خانواده، این اجتماعِ کوچکِ قومی را مولفانی ببینم و در طولِ راه به آنها ارجاع دهم. اما واقعیت این است که این خانواده، منهایِ والدین، جز معدودی نشانگانِ قومی چیزی از هویتِ قومی‌شان به ما نخواهد گفت. آنها هنوز در قیدِ حیات‌اند و به دلایلی اخلاقی بهترکه این سوژه هم فی‌الحال در قیدِ حیات و اکنونیتی معوق بماند. امنیتِ روانیِ سوژه‌یِ مطالعاتی را نمی‌شکنیم تا تنهاییِ بزرگتری به خوابِ تئوریکِ ما نیاید. این یک اقتضایِ رشته‌ای است! آنها بی‌شک قهرمانانِ قصه‌هایِ من‌اند اما با وجودِ پیوندِ تنگاتنگِ موجود میانِ مفهومِ شکست و ایده‌یِ مدرنیسم، زمان، زمانِ روایت نیست.
متغیرِ سن در روایتِ یک دوره‌یِ زندگی، مهمترینِ متغیرهاست. من هنوز بچه‌ام، جوانم و در ابتدایِ ماه‌ام. یک زندگی وقتی شایسته‌یِ روایت می‌شود که درآن مویی به‌واسطه‌ای غیر از آسیاب، سفید شده باشد به‌واسطه‌یِ سلطه‌ای! خودخواهی است با اینهمه روایت‌هایِ تراژیکِ در حاشیه مانده از دیگری! به گمانم بشود از پیوندِ نزدیکِ اتواتنوبیوگرافی با وصیتنامه سخن گفت. ما میراثِ تحلیلیِ چندانی نداریم که برایِ سوژه هایِ خویش به جا بگذاریم؛ نداریم.

 

 

اتواتنوگرافی برایِ پژوهشگر، یک جامه‌درانِ خانوادگیِ تئوریک است. حتی یادآوریِ صرفِ خاطرات هم گاهی برایم اخلاقی نیست. اسطوره‌یِ« آبرو» و «کیانِ» خانوادگی برایِ اعضایِ خانواده در اولویت است؛ گرچه برایِ من تنها یک شوخیِ بزرگ است که کارگر افتاده. اعضایِ خانواده‌یِ پژوهشگر، این مطلعینِ بزرگ، به دلایلی مذهبی و گاه واقعی که ما معادلِ جامعه‌شناختیِ استیگما را برایِ آن بکار می گیریم، از مشارکت در این جامه‌دران سر باز می‌زنند و حتی بعید است اجازه‌یِ روایتِ زندگیِ شخصیِ شخصِ خودم را به من بدهند! دارم پیوند علم و وسواس را می‌چشم. زندگیم به‌محضِ یادآوری خطرناک می‌شود! درآن چیزهایی به رویت در میآیند که پیشتر صرفا  قصه‌هایی بودند به جمجمه و حالا دارند رمزگشایی می‌شوند. اتواتنوگرافی روشِ پاکباختگان است، لیکن این فداکاریِ تئوریک بماند برایِ بعدها. در صورتِ ادامه‌یِ کار، روندِ گزینشیِ حافظه دوچندان خواهد شد و دیگر نمی‌توان آنرا یک تکه‌ـ‌تاریخ قلمداد کرد. ما نمی‌خواهیم خودمان را گول بزنیم. بیوگرافیِ خویش را مسکوت می گذاریم تا روزی که حس کنیم رویدادهایش را می‌توان با آزادیِ تمام راوی بود و بعلاوه توانشِ تحلیلیِ ما نیز به‌حدِکافی بالا گرفته باشد. پس دو دلیل ما را از ادامه‌یِ کار باز می‌دارند: ۱- به‌عبارتی روانشناختی، سوپرایگویِ ما دارد میلِ ما به روایت و ایگویِ ما را سرکوب می‌کند و ۲- توانشِ تحلیلیِ ما جایِ تردید دارد. شاید هم این متن، و این انصرافِ نمادین، صرفا در راستایِ رفلکسیویته به‌دست آمده باشد، یا شاید با تزی طرفیم که بالکل، اندیشیدن به چنین برزخی است!  هر نویسنده رازی است! ما به نفعِ ادبیات، این پروپوزالِ جامعه‌شناختیِ ننگ آور stigmatizer  را می‌نهیم به کناری، هرچند که برایِ توجیهِ خود به اخلاق متوسل شده باشیم و هرچند که این توجیه به طولانی انجامیده باشد. سوژه‌یِ تازه‌ای باید! و باید که در میدانی ادبی. با نیما چه می‌شود کرد؟ آیا « بررسیِ تطبیقیِ تخیلِ جانوران در فروغ و سیلویا پلات» چطور است؟چیزی بخاطرم نمی‌آید، همه چیز سخت است، حتی راحتی.
 

 

بیانِ مساله

 

. مکررا اعلام کرده ام در اسلام، نژاد، زبان، قومیت و ناحیه مطرح نیست.
روح‌الله موسویِ خمینی
 
این نامطرحی، البته نفیِ نوعی نابرابری است، و اما توامان نفیِ انواعِ تفاوت هم هست. این نامطرحی، خود، مطرح‌بودنی است دیگرگونه. طرحِ نفی؛ نفیِ طرح. چرا تفاوت نباید مطرح نباشد؟ نامطرحیتِ فوق، تولیدِ انسانِ نامطرحِ مرموز می‌کند یا یک اجتماعِ واحده؟ او مرموز است، چراکه زبان و ناحیه‌یِ او مطرح نبوده، به وصف در نمیآید و پس به‌بیانِ‌دیگر، این سوژه هنوز شناخته نشده است. چیزها به چندگونه نامطرح می‌شوند: یا طرحِ آن ممنوع می‌شود؛ یا پیشتر آنقدر مطرح بوده‌اند که دیگر به شکلی طبیعی برطرف شده و دیگر محلِ بحث نیست‌اند، بل محلِ زندگی‌اند.
روابطِ بینِ قومی؛ مساله این است! و مساله ‌به‌هیچوجه جدید نیست. نیست، تلویحا یعنی امری پروبلماتیک بوده، که کماکان که هنوز، به قوه‌یِ خود باقی است. از آنجا که این امر قوه دارد، حائزِ مطالعه و مطالعاتی جدیتر است؛ چرا که مساله حالا صرفا یک پدیده و ابژه‌ی تروتازه نیست، بل تاریخی از سر گذرانده، پدیده‌ای تاریخی است و با اینحال ادبیاتِ پژوهشیِ موجود در پسِ پشتِ آن قادر به حل آن نبوده است. اما چرا؟ بنظر می آید که اینجا، یا مساله از منظری درست بیان نشده است و یا اصلا مساله‌ای درکار نیست و با یک خطایِ دید در علم‌الاجتماعِ ایرانی مواجه‌ایم. فرم بیانِ یک مساله اگر درست باشد، محتوایی درست‌تر نیز محتمل است. آیا مساله‌یِ مذکور لاینحل است و مهمتر اینکه آیا باید این را بپذیریم؟

پایان نامه : تحلیل مفهوم آزادی در کتب درسی مقطع دبیرستان

دکتر حمید عبادالهی

 

 

 

 

 

استاد مشاور

 

دکتر محمد امین کنعانی

 

 

 

 

 

اسفند ۱۳۹۳

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)


فهرست مطالب
عنوان                                                                                                                                                                                                               شماره صفحه      

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چکیده فارسیز
چکیده انگلیسیی

فصل اول- کلیات

۱-۱٫ بیان مسئله ۲

۱-۲٫ اهمیت و ضرورت پژوهش ۴

۱-۳٫ اهداف پژوهش ۵

۱- ۴٫ سؤالات پژوهش. ۵

فصل دوم – مبانی نظری
۲-۱. پیشینه ی پژوهش ۷
۲-۱-۱٫ آثار جهانی. ۷
۲-۱-۲٫ آثار داخلی. ۹
۲-۱-۳٫ جمع بندی. ۱۶
۲-۲-۱٫ نظریه ی گفتمان ۱۸
۲-۲-۲٫ نظریه ی گفتمان لاکلا و موفه. ۱۹
۲-۳٫ سیر آزادی با تاکید بر نظریه ی برلین ۲۴
۲-۴٫ آزادی در گفتمان غرب. ۲۹
۲-۵٫ نگاهی اجمالی به آزادی از مشروطه تا انقلاب اسلامی. ۳۰
۲-۶٫ آزادی در گفتمان اسلام سیاسی ۳۲
۲-۷٫ چهارچوب نظری. ۳۶
 
 
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                            

                     فصل­ سوم – روش شناسی پژوهش

۳-۱٫ جامعه آماری و روش نمونه گیری. ۴۱
۳-۲٫ نظریه ی گفتمان انتقادی فرکلاف. ۴۳

 
 
فصل چهارم – یافته های پژوهش
۴-۱٫ تحلیل کتب درسی ۵۰
۴-۲٫ تحلیل مصاحبه ۸۶
 
 

فصل پنجم – بحث و نتیجه گیری
۵-۱٫ نتیجه گیری. ۱۱۱
۵-۲٫ بحث. ۱۱۳
۵-۳٫ محدودیت های پژوهش. ۱۱۶
۵-۴٫ پیشنهادات برای طراحان و نویسندکان کتب درسی ۱۱۷

 
 
منابع

فارسی ۱۱۸
لاتین. ۱۲۱
پیوست
پیوست یک۱۲۳
پیوست دو۱۲۶
پیوست سه.۱۲۷
پیوست چهار.۱۲۸
پیوست پنج.۱۳۰
پیوست شش.۱۳۱
پیوست هفت۱۳۱

فهرست جداول
عنوان                                                                                                                                                                                                   شماره صفحه
جدول ‏۲‑۱: خلا صه ای ازپیشینه خارجی ۹
جدول ‏۲‑۲: خلاصه ای از پیشینه داخلی ۱۴
جدول ۳-۱: کتب درسی دبیرستان. ۴۱
جدول ‏۳-۲: ارزش های انتزاعی ۴۵
جدول ۴-۱-۱: تضاد معنایی اشاره شده در درس:در مسیر اخلاص ۵۱
جدول ۴-۱-۲: دال های اصلی در درس:در مسیر اخلاص ۵۴
جدول ‏۴-۱-۳: تضاد معنایی در درس:انواع نظام ها ۵۷
جدول ‏۴-۱-۴: تضاد معنایی در درس:تربیت انسانی وسنت ملی ما ۶۳
جدول ‏۴-۱-۵: تضاد معنایی در درس:کویر. ۶۸
جدول ۴-۱-۶: دال های گفتمان خودو غیر در درس:کویر. ۷۰
جدول ۴-۱-۷: استعارات درس:کویر ۷۰
جدول۴-۱-۸: دال های گفتمان خود درس:کویر ۷۳
جدول ۴-۱-۹: دال های گفتمان غیردرس:کویر ۷۳
جدول ۴-۱-۱۰: دال های گفتمان خود و غیر درس:ناله ی مرغ اسیر. ۷۴
جدول ۴-۱-۱۱: تضاد معنایی در درس:ناله ی مرغ اسیر ۷۷
جدول ۴-۱-۱۲: تضاد معنایی در درس:مناجات. ۷۸
جدول ۴-۱-۱۳: دال های گفتمان خود و غیر در درس:مناجات ۷۹
جدول ۴-۱-۱۴: برجسته سازی دال های گفتمان خود و حاشیه رانی گفتمان غیردر درس:مناجات ۸۰
جدول ۴-۱-۱۵: دال های گفتمان غیر و خود در درس:فرهنگ جهانی ۸۱
جدول ۴-۱-۱۶: برجسته سازی دال های گفتمان و دال های گفتمان غیر دردرس:فرهنگ جهانی. ۸۲
جدول ۴-۱-۱۷: برجسته سازی و حاشیه رانی دال های همراه آزادی در درس:فرهنگ جهانی. ۸۵
جدول ۴-۱-۱۸: حاشیه رانی دال های گفتمان غیرو عبارات تاییدی دردرس:فرهنگ جهانی ۸۵
جدول ۴-۲-۱: گفتمان های اشاره شده در مورد یک ۸۷
جدول ۴-۲-۲: گفتمان های اشاره شده در مورد دو ۸۹
جدول ۴-۲-۳: گفتمان های اشاره شده در مورد سه. ۹۱
جدول ۴-۲-۴: گفتمان های اشاره شده در مورد چهار. ۹۳
جدول ۴-۲-۵: گفتمان های اشاره شده در مورد پنج ۹۵
جدول ۴-۲-۶: گفتمان های اشاره شده در مورد شش ۹۶
جدول ۴-۲-۷: گفتمان های اشاره شده در مورد هفت. ۹۸
جدول ۴-۲-۸: گفتمان های اشاره شده در مورد هشت ۱۰۰
جدول ۴-۲-۹: گفتمان های اشاره شده در مورد نه ۱۰۱
جدول ۴-۲-۱۰: گفتمان های اشاره شده در مورد ده. ۱۰۲
جدول ۴-۲-۱۱: گفتمان های اشاره شده در مورد یازده. ۱۰۴
جدول ۴-۲-۱۲: گفتمان های اشاره شده در مورد دوازده ۱۰۶
جدول ۴-۲-۱۳: گفتمان های اشاره شده در مورد سیزده. ۱۰۷
جدول ۴-۲-۱۴: گفتمان های اشاره شده در مورد چهارده. ۱۰۸
چکیده :
 
 
 
 

 

 

         تحلیل مفهوم آزادی در کتب درسی دبیرستان         عاطفه پوررجب
 

پژوهش حاضرباهدف بررسی مفهوم آزادی در کتب درسی دوره دبیرستان انجام گرفته است.انقلاب ۱۳۵۷ یک انقلاب فرهنگی بود که در نتیجه آن بسیاری از مفاهیم باز تعریف شدند. درگفتمان پساانقلابی آزادی معنایی خاص یافت وبا مفاهیمی خاص مفصل بندی شد. تعریف انقلابی از آزادی از طریق نهادآموزش وپرورش درونی می شود ودرسطح جامعه اشاعه می یابد. این پژوهش درصدد است مشخص کند در وهله اول چه تصویری ازآزادی درکتب درسی ارائه می شود ودر وهله دوم دانش آموزان بعنوان مخاطبان کتب درسی چه تصوری ازآزادی دارند؟ رویکرد نظری این پژوهش نظریه تحلیل گفتمان لاکلا وموفه و روش شناسی آن تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف است. متون مورد تحلیل دراین پژوهش ازکتب درسی ادبیات فارسی،جامعه شناسی ودین وزندگی که در سال تحصیلی ۹۴-۹۳ که درمقطع دبیرستان تدریس می شود انتخاب گردید.همچنین با بهره گرفتن از نمونه گیری نظری از۱۵ تن از دانش آموزان دوره پیش دانشگاهی شهر رشت مصاحبه شد. بنابریافته های این پژوهش مفهوم آزادی با مفاهیمی چون عدالت، رهایی ازهوای نفس، استقلال، رهایی از استبداد همراه وهمنشین است. دال مرکزی گفتمان حاکم برکتب درسی رضایت وخشنودی خداوند است و این به معنای اوج رهایی ورسیدن به آزادی واقعی است. مفهوم آزادی مانند دیگر دالهای گفتمان حاکم بر کتب درسی، مدام با بازنمایی های خاص از دالهای گفتمان غرب مانند آزادی لذت جویانه، اومانیسم، زندگی این جهانی به شکل سلبی مقایسه می شوند.
اکثریت دانش آموزان تصویرارائه شده ازآزادی چه درگفتمان غرب ،به علت رواج بی بندوباری وفساد وچه درگفتمان حاکم برکتب درسی ،به علت ارائه تصویرناقص ازآزادی که بیشتر محدود کننده آزادی است تا راهنمای کسب آزادی،به حاشیه می رانند آنها درتعریف ازآزادی بیشتربرآزادی بیان ،پوشش وحفظ حریم خصوصی تاکید می کنند.
 
 
 
واژه های کلیدی:آزادی،کتاب های درسی دوره دبیرستان،تحلیل گفتمان انتقادی ودانش آموزان
Abstarct :

 

 

The analysis of the meaning of liberty in highschool textbooks
 

 
The present study aimed to analyze concept of liberty in high school textbooks course books1357 revolution was a cultural revolution by which many of the concepts were redefined. In Iranian post-revolutionary discourse, the concept of liberty got special meaning and articulated with some particular concepts. Islamic revolutionary definition of liberty has been internalized and defused by institution of education in society. The purpose of this study was two-fold: 1) how liberty was presented in the course books? What was the students’ realization of the liberty? Theoretical framework and methodology of the study were rooted in Laclau and Mouffe’s discourse analysis theory and Fairclough’s critical discourse analysis. Texts were extracted from high school course books (Persian literature, Sociology, Religion and life) which were taught in academic years of 1393 and 1394. Besides the course books, the researcher interviewed with 15 students in Rasht who were studying pre-university course. The students were selected based on theoretical sampling. Results showed the concept of liberty was collocated with concepts such as justice, independence, and freedom of despotism on one hand and persistence against desires on the other hand. Nodal point of dominant discourse in course books was god satisfaction for human`s emancipation and real freedom. The concept of liberty in Iranian high school course books was defined by frequent comparison against special representation of western world like mortal life, humanism and hedonism. Most of the students rejected both the representation of the western liberty and Islamic conception of the liberty in the course books. They defined the freedom based on their everyday life experiences.
 
Key words:Liberty, text books, critical discourse analysis, students.

 

بیان مسئله

 

آزادی از نادرترین مفاهیم تاریخ بشر است که در قلب وذهن هر انسانی جایگاه ویژه ای دارد. آزادی  یک امرمثبت وغیر قابل بحث ودر عین حال یکی از پیچیده ترین مفاهیم تاریخ اندیشه وسیاست است.  مفهومی که درآموزه های  گونا گون به شیوه های متفاوت تفسیرشده وتاریخ  بشریت کوششی مداوم برای تحقق آن بوده است. آزادی ماده اولیه بیانیه حقوق بشر(۱۹۴۸)است که امروزه یک قطب نمای اخلاقی برای روابط بین الملل می باشد.اولین ماده حقوق بشر می گوید:«همه انسان ها آزاد بدنیا می آیند، آزاد زندگی می کنند وآزاد می میرند».این اصطلاح دارای جنبه های مختلفی است که هریک ازمتفکرین به جنبه خاصی ازآن پرداخته وتاکید کرده اند .درعین حال یک مفهوم تعالی شونده است که فراسوی یک رژیم یا کنش سیاسی یا عرصه عمومی قراردارد. آزادی واژه ای است که معانی متعدد ، گاه مترادف و گاه متضادی  درباره ی آن ذکر شده است ، چنان که آیزیا برلین ،فیلسوف انگلیسی روسی تبار، می نویسد :«بابررسی تاریخ اندیشه سیاسی واجتماعی بیش از دویست معنی گوناگون برای این واژه خواهیم یافت »(برلین،۱۳۶۸ :۲۳۸).آنچه اندیشمندان را برآن داشته تا به جد در پی ارائه توضیح و تعریفی از آزادی بر آیند ،بیم از آن بود که توسعه بیش از حد مفهوم آزادی ، آن را به چنان معنای مبهم تبدیل کند که آن را از افاده هر گونه معنایی خاص باز دارد.برای واژه آزادی  در لغتنامه آکسفورد معانی زیر آورده شده است:«(۱)فارغ از اسارت دیگران.(۲)رها، نامحدود، نا محبوس ، خلاص یافته از قیود یا وظایف، بی مانع ، نامقید در عمل ، مجاز به مستقل بودن. فصل مشترک معانی ارائه شده عدم مانع و اجباراست » (هایک ،۱۳۷۹ :۲۵ ).در مقابل سوال از  چیستی آزادی پاسخ های ارائه شده اگر نگوییم نقیض یکدیگرند حداقل همخوانی چندانی با هم ندارند.  برای اولین بار آیزیا برلین[۱] به گونه ای نظام مند  دو براشت متفاوت مثبت و منفی از آزادی را صورت بندی کرد . این تفکیک در تمام نوشته های معتبری که  درباره آزادی پس ازآن تاریخ نگا شته شده است مورد تایید بوده است.معنی مثبت آزادی(آزادی برای) ،این معنا ازآزادی رابااندکی تسامح می توان به دو دسته تقسیم کرد: (۱) درونی-اخلاق (۲)بیرونی ،وآزادی منفی(آزادی از) ،مساله اصلی آزادی منفی، قلمرو آزادی شخص ، حدود حریم خصوصی و میزان مداخله ی دیگران یا دولت است.(فلتمن،۱۹۷۳ :۲۵۷)عبارت آزاد بودن از به مثابه تعریفی از آزادی،محصول تفکرات و تحولات فکری انسان فرد باور قرون جدید است. گر چه این تقسیم بندی از سوی بسیاری از اندیشمندان غربی مورد توجه وتاکید قرار گرفته اما دارای ضعف های خاص خود است این نوع قالب بندی ازآزادی ونگاه کلی به آن مانع  می شود که ظرافت ها وهمچنین پیچیدگی های خاص آزادی ، زمانی که درجوامع مختلف با شرایط گوناگون قرار می گیرد بخوبی دیده شود.

پایان نامه : اثر اصلاح ترکیبی نانو نقره-گرم آبی بر زمان پرس و خواص کاربردی تخته ­خرده­ چوب

اثر اصلاح ترکیبی نانو نقره-گرم آبی بر زمان پرس و خواص کاربردی تخته ­خرده­ چوب

 

استاد راهنما:

 

دکتر مریم قربانی

 

استادان مشاور:

 

دکتر پوریا بی­پروا

 

دکتر ابولفضل کارگرفرد

 

 

 

پاییز ۱۳۹۲

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)


چکیده
در این تحقیق اثر اصلاح ترکیبی نانونقره کلوئیدی-گرمآبی بر انتقال حرارت از صفحات پرس گرم به مغز کیک خرده­چوب گونه­ی راش (Fagus orientalis)، خواص فیزیکی و مکانیکی تخته­خرده­چوب و تغییرات شیمیایی خرده­چوب­های تیمار شده از طریق طیف­سنجی FTIR بررسی شد. تیمار در ۴ گروه شاهد، گرمآبی، نانو و نانو-گرمآبی انجام گردید. البته تیمار­ گرمآبی و نانو-گرمآبی در دو سطح حرارت ۱۵۰ و ۱۷۰ درجه سانتی­گراد و دو سطح زمان ۳۰ و ۴۵ دقیقه انجام شد. در مجموع ۱۰ سطح تیمار به­دست­آمد. نانونقره کلوئیدی با غلظت ppm100 تهیه­شد. مقاومت­های مکانیکی تخته­ها شامل مدول­گسیختگی، مدول­الاستیسیته و چسبندگی داخلی طبق استاندارد DIN-68763 و خواص فیزیکی تخته­ها شامل جذب آب و واکشیدگی ضخامت پس از ۲ و ۲۴ ساعت غوطه­وری در آب طبق استاندارد EN-317 اندازه ­گیری شدند. به­منظور بررسی اثر نانوذرات نقره بر انتقال حرارت تخته­هایی با زمان پرس ۵ دقیقه ساخته­شد و دما در لایه میانی کیک خرده­چوب در هر ۳۰ ثانیه توسط ترموکوپل ثبت گردید. تصاویر میکروسکوپ الکترونی (SEM) حضور، سایز و پراکنش مناسب نانو ذرات کلوئیدی نقره در خرده­چوب را به وضوح ثابت کرده­است. نتایج طیف سنجی FTIR شکست گروه­های استیل همی­سلولز­ها و کاهش مناطق آبدوست خرده­چوب­ها اصلاح شده به روش گرمآبی و نانو-گرمآبی رانشان می­دهد. اصلاح ترکیبی نانو-گرمآبی سرعت انتقال حرارت به لایه­های میانی کیک را تسریع کرد. تیمار نانو-گرمآبی در دمای بالای (۱۷۰ درجه­سانتی­گراد) و نیز در دقایق انتهایی پرس نسبت به نمونه ­های شاهد و گرمآبی بهبود انتقال حرارت معنی­داری نشان­داد. هم­چنین تخته­های حاوی نانونقره نسبت به تمام سطوح تیمار در زمان کمتری (۹۲ ثانیه) به دمای ۱۰۰ درجه­سانتی­گراد رسید. نتایج نشان­دادند تیمار نانو-گرمآبی منجر به کاهش مدول­گسیختگی و چسبندگی داخلی، افزایش مدول­الاستیسیته، کاهش جذب آب و بهبود واکشیدگی ضخامت تخته­ها گردید. بیشترین بهبود در خواص فیزیکی در تخته­های ساخته­شده با خرده­های چوب تیمار شده به روش نانو-گرمآبی در دمای ۱۷۰ درجه سانتی­گراد و به­مدت ۴۵ دقیقه مشاهده­شد. با افزایش دما و زمان تیمار، کاهش MOR و بهبود MOE محسوس­تر ­شد، اما با افزایش زمان تیمار در یک سطح دمایی IB کاهش بیشتری نشان­داد. هم­چنین کلیه خواص فیزیکی و مکانیکی تخته­های ساخته­شده با خرده­چوب­های اشباع­شده با نانو نسبت به شاهد بیشتر بود.

 

 

کلمات کلیدی: نانونقره کلوئیدی-گرمآبی، تخته­خرده­چوب، انتقال حرارت، خواص فیزیکی و مکانیکی
 
 
 
فهرست مطالب
عنوان                                                                                                                                  صفحه
فصل اول: مقدمه و کلیات
۱-۱- مقدمه۱۱
۱-۲- فرضیات پژوهش.۱۳
۱-۳- اهداف پژوهش۱۴
۱-۴- کلیات۱۴
۱-۴-۱- راش.۱۴
۱-۴-۲- تخته­خرده­چوب.۱۵
۱-۴-۳- اصلاح چوب۱۶
۱-۴-۳-۱- اصلاح حرارتی.۱۶
۱-۴-۳-۲- تیمار گرمآبی.۱۷
۱-۵- فناوری نانو.۱۸
۱-۵-۱- نانو ذرات۱۸
۱-۵-۱-۱- فرآیند­های تولید نانو ذرات۱۹
۱-۵-۱-۲- نانو نقره۲۰
۱-۵-۲- انتقال حرارت نانو ذرات فلزی.۲۰
۱-۶- کلوئید­ها۲۱
۱-۷- میکروسکوپ الکترونی (SEM).22
فصل دوم: پیشینه تحقیق
۳-۱- اثر تیمار گرمایی بر خواص کاربردی چوب و فرآورده­های آن.۲۴
۳-۱-۱- خواص فیزیکی۲۴
۳-۱-۲- خواص مکانیکی۲۶
۳-۲- اثر نانوذرات فلزی بر خواص کاربردی چوب و فرآورده­های آن۳۰
۳-۲-۱- اثر نانوذرات فلزی بر هدایت حرارتی۳۰
۳-۲-۲- خواص فیزیکی۳۲
۳-۲-۳- خواص مکانیکی.۳۵
فصل سوم: مواد و روش­ها
۳-۱- عوامل متغیر۴۰
۳-۲- عوامل ثابت۴۰
۳-۳- تهیه مواد اولیه۴۱
۳-۳-۱- تهیه خرده­چوب.۴۱
۳-۳-۲- تهیه مواد شیمیایی.۴۱
۳-۳-۳- تهیه چسب مصرفی۴۱
۳-۴- آماده­سازی ترکیبات آزمونی۴۲
۳-۴-۱- نانو نقره کلوئیدی۴۲
۳-۵- فرآیند اصلاح.۴۲
۳-۵-۱ تیمار نانو­نقره۴۳
۳-۵-۲- تیمار گرمآبی و نانو­-گرمآبی.۴۳
۳-۶- طیف سنجی مادون قرمز (FT-IR)44
۳-۷- میکروسکوپ الکترونی (SEM)44
۳-۸- ساخت تخته و ثبت دما در ضخامت کیک ۴۵
۳-۹- تهیه نمونه ­های آزمونی۴۵
۳-۱۰- اندازه ­گیری خواص فیزیکی تخته­ها۴۶
۳-۱۰-۱- محاسبه تغییرات وزن و میزان ماندگاری نانو روی خرده­چوب راش۴۶
۳-۱۰-۲- محاسبه واکشیدگی ضخامت و جذب آب.۴۷
۳-۱۱- اندازه ­گیری خواص مکانیکی.۴۷
۳-۱۱-۱- خواص­خمشی.۴۷
۳-۱۱-۱-۱- مدول­گسیختگی  (MOR)47
۳-۱۱-۱-۲- مدول­الاستیسیته (MOE).48
۳-۱۱-۲- چسبندگی­داخلی (IB).48
۳-۱۲- تحلیل آماری۴۸
فصل چهارم: نتایج
۴-۱- شناسایی و بررسی ساختاری خرده­چوب (SEM و EDS)50
۴-۲- طیف سنجی مادون قرمز (FTIR)53
۴-۳- اثر اصلاح ترکیبی نانو-گرمآبی بر روند انتقال حرارت۵۵
۴-۴- خواص فیزیکی۵۷
۴-۴-۱- تغییرات وزن خرده­چوب راش.۵۸
۴-۴-۲- جذب آب۵۸
۴-۴-۳- واکشیدگی ضخامت.۶۰
۴-۵- خواص مکانیکی.۶۱
۴-۵- ۱- خواص خمشی.۶۱
۴-۵-۱-۱- مدول گسیختگی۶۱
۴-۵-۱-۲- مدول­الاستیسیته۶۲
۴-۵-۲- مقاومت چسبندگی داخلی۶۳
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
۵-۱- نوآوری روش۶۶
۵-۱- تصاویر میکروسکوپ الکترونی (SEM و EDS)67
۵-۲- طیف­سنجی FTIR.67
۵-۳- انتقال حرارت۶۸
۵-۴- خواص فیزیکی.۷۰
۵-۵- خواص مکانیکی.۷۲
۵-۵-۱- خواص­خمشی۷۲
۵-۵-۱-۱- مدول گسیختگی.۷۲
۵-۵-۱-۲- مدول­الاستیسیته.۷۳
۵-۵-۲- چسبندگی داخلی۷۴
نتیجه گیری.۷۵
پیشنهادات.۷۶
منابع.۷۸
چکیده انگلیسی.۸۶
فهرست شکل­ها
شکل ۳-۱- نانو نقره تولید شده۴۴
شکل ۳-۲- دستگاه اشباع مجهز به المنت حرارتی۴۵
شکل ۳-۳- نمایی از دستگاه میکروسکوپ الکترونی (SEM) واقع در آزمایشگاه رضایی۴۶
شکل ۴-۱- تصویر SEM محلول کلوئیدی نانونقره تولید شده۵۲
شکل ۴-۲- تصویر SEM خرده­چوب­ اشباع شده با نانو ذرات نقره.۵۳
شکل ۴-۳- تصویر SEM خرده­چوب­ شاهد.۵۳
شکل ۴-۴- طیف EDS خرده­چوب اشباع­شده با نانو.۵۴
شکل ۴-۵- طیف­های FTIR نمونه ­های تیمار شده و شاهد.۵۶
شکل ۴-۶- طیف­های FTIR نمونه ­های تیمار شده و شاهد.۵۶
شکل ۴-۷- زمان رسیدن دما به ۱۰۰ درجه سانتی­گراد در تیمارهای مختلف۵۸
شکل۴-۸- حداکثر دمای ثبت شده­ی مغز کیک در سطوح مختلف تیمار.۵۹
شکل ۴-۹- میانگین جذب آب پس از ۲ ساعت غوطه­وری.۶۱
شکل ۴-۱۰- میانگین جذب آب پس از ۲۴ ساعت غوطه­وری.۶۱
شکل ۴-۱۱- میانگین واکشیدگی ضخامت پس از ۲ ساعت غوطه­وری.۶۲
شکل ۴-۱۲- میانگین واکشیدگی ضخامت پس از ۲۴ ساعت غوطه­وری.۶۳
شکل۴-۱۳- اثر سطوح مختلف تیمار بر مدول گسیختگی۵۴
شکل ۴-۱۴- اثر سطوح مختلف تیمار بر مدول الاستیسیته.۶۵
شکل ۴-۱۵- اثر سطوح مختلف تیمار بر مقاومت چسبندگی داخلی.۶۶
فهرست جدول­ها
جدول ۳-۱- مشخصات فنی چسب مورد استفاده.۳۳
جدول۳-۲- ابعاد و تعداد نمونه ­های آزمونی در هر تکرار و تیمار.۳۷
جدول۴-۱- نتایج کمی طیف EDS54
جدول ۴-۲- اثر تیمار­های مختلف بر انتقال حرارت طی فرآیند پرس گرم.۵۷
جدول ۴-۳- اثر تیمار نانو، گرمآبی و نانو-گرمآبی بر تغییرات وزن.۶۰
مقدمه                                                                                                                   
          چوب از زمان پیدایش انسان تاکنون همواره به­عنوان ماده­ای بسیار مهم مطرح بوده ­است. در سال­های اخیر، بازار مصرف اوراق فشرده­چوبی گسترش قابل­ملاحظه­ای یافته­است. از دلایل عمده آن مزایای ویژه پانل­های چوبی، مانند یکنواختی خواص کاربردی در سطح پانل، امکان تولید در ابعاد بزرگ و سطح صاف با کیفیت مطلوب می­باشد (تومن و همکاران، ۲۰۱۰). در میان محصولات متنوع حاصل از فرآورده­های چوبی، تخته­خرده­چوب به­لحاظ تنوع استفاده، فرآیند نسبتاً ساده تولید و انعطاف­پذیری مواد
اولیه از اهمیت ویژه­ای برخوردار­است. این صنعت در اوایل قرن بیستم صنعتی گردید و با تولید رزین­های مصنوعی در دهه­های چهل تا شصت میلادی توسعه چشم­گیری یافت (فتحی و همکاران، ۱۳۸۹) . در کنار ویژگی­های منحصر به فرد تخته­خرده­چوب، این ماده دارای ویژگی­های نامطلوبی همچون ناپایداری ابعاد که از تبادل رطوبت با محیط پیرامون آن ناشی ­می­شود، هست. این ویژگی باعث تغییر ابعاد چوب شده و بر روی خواص مکانیکی، هدایت حرارتی، صوتی و الکتریکی آن اثر می­گذارد. هم­چنین این ماده دارای ویژگی­هایی همچون تخریب زیستی، هوازدگی، قابلیت اشتعال و . هست.
در نتیجه، اگر فرآورده­های چوبی بدون هیچ گونه تیمار اصلاحی تحت شرایط نامطلوب (بخصوص مصارف بیرونی) به­کار روند، کیفیت آن­ها تحت تاثیر قرار می­گیرد و عمر مفیدشان نیز محدودتر خواهد شد. جهت بهبود خواص، می­بایست تیمار‌هایی روی فرآورده­های مرکب چوبی اعمال نمود تا کاربرد آنها را افزایش داد. در سال­های اخیر بیشتر از روش­های اصلاح چوب برای حل مشکلات زیست­محیطی، و بهبود خواص چوب و فرآورده­های آن استفاده می­شود که تیمار گرمایی یکی از این روش­ها است (هیل، ۲۰۰۶). در تجزیه حرارتی، همی­سلولز نسبت به سایر پلی­مر­های چوب بیشتر در معرض تخریب هستند (استام، ۱۹۶۴؛ آلن و همکاران، ۲۰۰۲). تخریب سلولز نسبت به همی­سلولز در دما­های بالاتر اتفاق می­افتد، هرچند گاهی اوقات در دما­های پایین تخریب همی­سلولز بسیار آهسته است (هیل، ۲۰۰۶). با حرارت­دهی چوب در هوا به بیش از دمایc  ۱۲۰ْ، درجه­ پلیمریزاسیون (DP) کاهش می­یابد (فنگل و وگنر، ۱۹۸۴). در مراحل آغازی تیمار، افزایش در درجه بلورینگی و وسعت نواحی بلوری ملاحظه شد، اما با افزایش زمان تیمار، هر دو کاهش می­یابند (هیل، ۲۰۰۶).

 

بررسی رابطه بین سبک زندگی ارتقا دهنده سلامتی با کیفیت زندگی دانشجویان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران

دکتر علیرضا کلدی

 

استاد مشاور:

 

سید حسین محققی کمال

 

استاد مشاور آمار:

 

پوریا رضا سلطانی

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)


چکیده:
زمینه: شیوه زندگی سالم منبعی ارزشمند برای کاهش شیوع و تاثیر مشکلات بهداشتی و ارتقای سلامت، تطابق با عوامل استرس زای زندگی و بهبود کیفیت زندگی است.سبک زندگی به ما کمک میکند تا آنچه را که مردم انجام می دهند،دلیل انجامشان و معنی عملشان برای خودشان و دیگران را درک کنیم.

 

 

هدف:  در پژوهش حاضر، رابطه بین سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت با کیفیت زندگی در دانشجویان، مورد بررسی قرار گرفت.
روش کار: در مطالعه حاضر، ۱۴۰ دانشجو با روش غیر تصادفی سهمیه ای از دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی انتخاب و با پرسشنامه SF36 و پرسشنامه سبک زندگی ارتقادهنده سلامت مورد آزمون قرار گرفتند. تجزیه تحلیل داده ها به وسیله نرم افزار SPSS و با آزمونهای آنالیز واریانس یکطرفه ، آزمون همبستگی اسپیرمن و آزمونهای تی تست نرمال و غیرنرمال و تحلیل رگرسیون، تحلیل شدند.
یافته ها: بین سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت و کیفیت زندگی دانشجویان رابطه معناداری وجود داشت(۰۰/۰ p=). از میان شش بعد رفتارهای ارتقادهنده سلامت، ” مسئولیت پذیری در مقابل سلامت خود” ، با میانگین ۵۴/۲۸ بیشترین و ” مدیریت استرس” با میانگین  ۰۳/۹ کمترین امتیاز را به خود اختصاص داده اند. از میان هشت بعد کیفیت زندگی،” عملکرد جسمی” با میانگین ۶۴/۲۶ بیشترین و “محدودیت در ایفای نقش ناشی از وجود مشکلات جسمانی ” با میانگین ۸۲/۴ کمترین امتیاز را به خود اختصاص داده است.
نتیجه گیری:  نتایج نشان داد که سبک زندگی ارتقادهنده سلامت با کیفیت زندگی دانشجویان رابطه مثبت قوی دارد و همچنین سبک زندگی و کیفیت زندگی دانشجویان با  مقطع تحصیلی ، وضعیت اشتغال و وضعیت تاهل دانشجویان رابطه معناداری دارد و تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیر سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت پیش بینی کننده خوبی برای کیفیت زندگی می باشد.
فصل اول: کلیات تحقیق
۱-۱- مقدمه
سبک زندگی نمایانگر نگاه فرد به زندگی، جهان و ارزشهای مورد قبول اوست. به بیان دیگر سبک زندگی سمبل و نماد هدایت افراد یک جامعه است که تمامی جنبه های زندگی آنها را در بر می گیرد. شیوه زندگی سالم منبعی ارزشمند برای کاهش شیوع و تاثیر مشکلات بهداشتی و ارتقای سلامت، تطابق با عوامل استرس زای زندگی و بهبود کیفیت زندگی است.سبک زندگی به ما کمک میکند تا آنچه را که مردم انجام می دهند،دلیل انجامشان و معنی عملشان برای خودشان و دیگران را درک کنیم
( دالوندی،۱۳۹۱ : ۱۰).
سبک زندگی ارتقا دهنده سلامت جزء معطوف به ارتقای سلامت از سبک زندگی است که دارای شش
بعد “فعالیت جسمانی” “تغذیه” “مسئولیت پذیری در مقابل سلامت” “رشد روحی” “روابط بین فردی” و “مدیریت استرس” می باشد.این سبک زندگی علاوه بر تداوم و تقویت سطح سلامت و رفاه باعث احساس رضایت و خودشکوفایی می شود(طل و همکاران، ۱۳۹۰:۱۸).
بر طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی کیفیت زندگی عبارت است از: پندارهای فردی از وضعیت زندگی با توجه به فرهنگ و نظام ارزشی که در آن زندگی می کند وارتباط این دریافتها با اهداف و انتظارات و استانداردها و اولویتها ی مورد نظر(لعل آهنگر،۱۳۹۰: ۷).
سلامتی مستلزم ارتقای سبک زندگی بهداشتی است.اهمیت سبک زندگی بیشتر از آن جهت است که روی کیفیت زندگی و پیشگیری از بیماری ها موثر می باشد. برای حفظ و ارتقای سلامتی، تصحیح و بهبود سبک زندگی ضروری است.ارتقای بهداشت و تامین سلامت افراد جامعه یکی ازارکان مهم پیشرفت جوامع می باشد(سلطانی، ۱۳۸۹: ۶).  در این راستا، مطالعه حاضر به بررسی ارتباط بین سبک زندگی ارتقا دهنده سلامت و کیفیت زندگی دانشجویان می پردازد.
۲-۱- بیان مسأله
سبک زندگی سلامت محور به عنوان یک پدیده چند علتی، چند بعدی و چند دلالتی به الگوهای جمعی رفتار که میتوانند برای جلوگیری از مشکلات مربوط به سلامت و تضمین کننده سلامت برای فرد باشد، مربوط می شود و از ابعادی متنوع چون ورزش، تغذیه مناسب و نامناسب، خودکنترلی، رفتارهای پیشگیرانه و . تشکیل شده است در زمینه سبک زندگی سلامت محور، انسجام در انجام دادن مجموعه ای از رفتارهای مرتبط با بهداشت و سلامتی، جوهره تعریف سبک زندگی سلامت محوراست.
مفهوم شیوه زندگی سالم طی سالهای گذشته با تغییرات مهمی روبرو بوده. مباحث اولیه در شیوه زندگی سالم بر موضوعاتی چون تغذیه، ورزش و مصرف دخانیات تاکید داشت. با این رویکرد، باور نظامهای بهداشتی بر ارتقا آگاهی و آموزش برای تغییر شیوه زندگی متمرکز بود(دالوندی، ۱۳۹۱: ۱۰).
کیفیت زندگی به دلیل گسترش صنعتی شدن و پیشرفت و فناوری که توجه به بعد کمی زندگی انسان را مدنظر قرار می دهد و همچنین به دنبال غفلت از جنبه های کیفی زندگی انسان طی چند دهه گذشته مورد توجه اندیشمندان قرار گرفت تا از این طریق تلاشهایی در راستای ارتقای شرایط زندگی و بهبود بخشیدن به بعد کیفی زندگی بشرصورت گیرد(لعل آهنگر،۱۳۹۰ : ۴ ).
مسئله  اساسی این پژوهش عبارت است از: بررسی رابطه بین سبک ز ندگی ارتقادهنده سلامت و کیفیت زندگی در بین دانشجویان. در واقع قصد داریم  در این پژوهش بررسی کنیم  که سبک زندگی ارتقا دهنده سلامت بر روی کیفیت زندگی دانشجویان چقدر می تواند موثر باشد و چگونه متغیر ها و فاکتورهای سبک زندگی ارتقا دهنده سلامت می تواند با متغیرها و ابعاد گوناگون کیفیت زندگی ارتباط و همبستگی داشته باشند.
۳-۱- اهمیت و ضرورت>
کاربرد الگوهای رفتاری مثبت در زندگی در ارتقای سلامت فردی موثر می باشد.
۵۳% از علل مرگ و میر افراد با سبک زندگی آنها ارتباط دارد. بسیاری از مشکلات بهداشتی از قبیل چاقی،بیماری های قلب و عروق،انواع سرطان و اعتیاد که امروزه در اغلب کشورها به خصوص کشورهای در حال توسعه به چشم می خورد با دگرگونی های سبک زندگی افراد آن جامعه ارتباط دارد(سلطانی و همکاران، ۱۳۸۴: ۲۰).
بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، ۵ بیماری به عنوان مهمترین بیماری های مزمن در جهان شناخته شده اند که عبارتند از چاقی، سکته قلبی، دیابت، سرطان و پوکی استخوان که تمامی آنها با سبک زندگی و تغذیه ارتباط مستقیم دارند(دالوندی، ۱۳۹۱: ۳۱).
بررسی تاثیر اتخاذ سبک زندگی سالم بر کیفیت زندگی از دو دیدگاه اهمیت دارد:
ارتباط بین شاخصهای سلامت و کیفت زندگی اهمیت بسیار زیادی در تصمیم گیریهای بالینی و سیاست گذاری های بهداشتی دارد به طوری که چشم انداز کیفیت زندگی،یک محرک قوی برای تصمیمات و ترجیحات فرد است.اگر فاصله قابل ملاحظه ای بین وضعیت سلامت فرد و کیفیت زندگی او وجود داشته باشد و این اختلاف مورد توجه سیاست گذاران بهداشتی قرار نگیرد در تصمیم گیری های بالینی و سیاست گذاری های بهداشتی ممکن است با ترجیحات فرد در یک راستا نبوده،در نتیجه به خطا رفته و نتیجه مطلوب از آن حاصل نشود(سلطانی و همکاران، ۱۳۸۴: ۳۰).امروزه دغدغه اصلی محققان و پژوهشگران صرفا یافتن راه های افزایش طول عمر نیست بلکه با نگاهی به آمار و ارقام می توان دریافت که اگر چالش اصلی در قرن بیستم فقط “زنده ماندن” بوده ، چالش قرن جدید “زندگی با کیفیت برتر” می باشد(فرهادی، ۱۳۸۹ : ۷).
دانشجویان تعداد زیادی از جمعیت جوان کشور را شکل می دهند و شرایط سنی و موقعیت اجتماعی آنها به عنوان الگو برای سایرین قرار می گیرد. بنابراین انتخاب هر نوع سبک زندگی به وسیله آنها نه تنها در زندگی خودشان اثرگذار بوده بلکه بر رفتارها و سبک زندگی سایر اقشار نیز تاثیر می گذارد.

 

 

از طرف دیگر ، کیفیت زندگی و سبک زندگی مرتبط با سلامت به صورت افزایشی در حال تصدیق است و به عنوان یک مقیاس مناسب و معتبر سلامت در نظر گرفته می شود (جونکیو[۱]، ۲۰۱۲: ۷).
اگرچه در تحقیقات پیشین رایطه معناداری بین سبک زندگی سالم و کیفیت زندگی تایید و به اثبات رسیده است با این وجود لزوم انجام تحقیق حاضر به این دلیل بوده که اولا بیشتر تحقیقات پیشین در بین سالمندان و بیماران بررسی شده است و ثانیا رفتارهای ارتقادهنده سلامت در بین دانشجویان دانشگاه های مختلف مسلما متنوع خواهد بود. در مطالعه حاضر میزان کیفیت زندگی و میزان انجام رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت در بین دانشجویان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی که مقوله بهداشت و سلامت نسبت به دانشگاه های دیگر در این دانشگاه بیشتر مدنظر است و اهمیت دو چندای می یابد، بررسی شده است.
۴-۱- تعاریف واژه ها
۱-۴-۱- تعریف کیفیت زندگی
الف) تعریف نظری:
تعاریف متعددی از “کیفیت زندگی” ارائه شده است که به برخی از آنها اشاره می شود:
کیفیت زندگی یکی از اجزاء ذهنی رفاه یا بهزیستی است. تعریفی که از کیفیت زندگی می توان ارائه نمود به صورت ذیل است: مجموعه ای از رفاه جسمی، روانی و اجتماعی که به وسیله شخص یا اشخاص درک می شود مانند شادی، رضایت و افتخار، به نحوی که در زندگی منظور است مثل سلامتی، ازدواج، کار، و موقعیت اقتصادی، فرصتهای آموزشی، خودگردانی، خلاقیت، احساس مالکیت و همکاری با دیگران ( لعل آهنگر ،۱۳۹۰: ۹). سازمان بهداشت جهانی کیفیت زندگی را برداشت فرد از وضعیت زندگی خود با توجه به فرهنگ و نظامهای ارزشی موجود در متن زندگی اش و ارتباط این دریافتها با انتظارات، استانداردها و اولویتهای مورد نظر فرد می داند (هادی و همکاران،۱۳۸۹: ۵۰).
ب) تعریف عملیاتی کیفیت زندگی:
منظور از کیفیت زندگی در این پژوهش نمره ای است که فرد از پرسشنامه SF-36 دریافت می کند. این پرسشنامه از ۸ خرده مقیاس شامل عملکرد جسمی، ایفای نقش جسمی، درد بدنی، سلامت عمومی، سرزندگی، عملکرد اجتماعی، ایفای نقش هیجانی و سلامت روانی تشکیل می شود.
۲-۴-۱- تعریف سبک زندگی
تعریف نظری: طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت، سبک زندگی ترکیبی از الگوهای رفتاری و عادات فردی در سراسر زندگی شامل تغذیه، تحرک، عادات رفتاری و . است که در پی فرایند اجتماعی شدن به وجود آمده است (دالوندی،۱۳۹۱: ۵).